top 3 22-23

Onder iedere vierkante meter aarde vinden we honderden kriebelbeestjes. Lief, vies, minuscuul en fascinerend … Insecten! We denken dat we ze kennen. Toch blijven ze ons verbazen en tot onze verbeelding spreken. Ook de allereerste filmmakers waren gefascineerd door de overdonderende grootsheid van zoveel kleins. Graaf mee naar de roots van de cinema. Een harpiste en violiste zorgen live voor een zoemende muzikale en theatrale begeleiding.

Je vriend met de bijnaam Nàtschibinitschibi aanspreken. Dat deed Mozart met Anton Stadler, voor wie hij zijn Klarinetconcerto schreef. Ook Elgar plaagde graag met bijnamen. Nimrod, het beroemdste deeltje uit de Enigma Variations, droeg hij op aan zijn vriend en uitgever August Jäger. Nimrod betekent ‘onovertroffen jager’, maar ook ‘dommerik’. Daar kom je als vrienden onder elkaar wel mee weg. Een hartelijke avond met en voor vrienden.

Zijn woordeloze miniaturen schilderde Mendelssohn als kleurrijke tableaux vivants. Even veel verbeelding en elegante virtuositeit horen we in Chopins nachtelijke sfeerstukken, die uitblinken in intieme vertelkracht. Een kolfje naar de hand(en) van jong talent Marie François. Zij legt elke nuance bloot en maakt de eindeloosheid van de duistere uren voelbaar in haar spel.

Voor zijn leerlingen en zichzelf schreef Bach aan de lopende band klavierwerken. Gebundeld in mooie uitgaves werden de beste stukken zijn testament. Met Angela Hewitt horen we een van die pianisten die op moderne vleugel het mooiste uit Bachs muziek weet te toveren.

Pablo Heras-Casado en Anima Eterna snijden de komende jaren de lijvige symfonieën van Bruckner aan. Een primeur voor zowel het orkest als de dirigent! Samen gaan ze die monumenten steen voor steen ontmantelen om ze als nieuw op te bouwen. Met de instrumenten van toen, de snaren van toen, de orkestopstelling van toen. Én de historische klank van de fameuze Wagnertuba’s! Geen beter vertrekpunt voor dit avontuur dan Bruckners Zevende, waarmee hij na jaren van kritiek en zelfs onverholen spot eindelijk het publiek wist te overtuigen.

Ballet was nooit meer hetzelfde nadat Igor Stravinsky er zijn zinnen op zette. Met zijn extatische balletmuziek schopte de innovatiehongerige Rus elke traditionalist tegen de schenen. In Petrouchka balanceerden de dansers immers niet enkel op de toppen van hun tenen, maar ook vervaarlijk op het randje van de tonaliteit. Ook Bartók lapte graag de muzikale regeltjes aan zijn laars. In zijn Derde pianoconcerto lijkt hij de draak te steken met de klassieke conventies. Pianowonder Lukáš Vondráček doet elke snaar en (elke spaander) van het klavier daveren, jubelen en zingen.

Deze eerste grote zaalproductie betekende voor Jan Martens ook meteen de ultieme internationale doorbraak. De Vlaamse choreograaf verzamelt een zeventienkoppig, atypisch gezelschap. De dansers tussen 17 en 70 jaar verbeelden samen de kracht die schuilt in het ‘uit de pas lopen’. Het is een horizontale oefening in elkaar de nodige ruimte geven, weg van het eigen gelijk – kortom een choreografische, meeslepende ode aan de burgerlijke ongehoorzaamheid.

De Amerikaanse Bang on a Can-componist David Lang heeft een bijzondere fascinatie voor Fidelio. Op de fundamenten van Beethovens enige opera – voor kamerorkest, groot mannenkoor en vier solisten – bouwt hij een gloednieuw muzikaal drama. De geportretteerde wantoestanden zijn actueel en tegelijk van alle tijden. Het orkest is acteur en ooggetuige in de kroniek van een kwaadaardige overheid en de val van een politieke tiran.

Download de teksten:

• in het Arabisch
• in het Engels

Nacht 352 uit de Vertellingen van Duizend-en-een-nacht verhaalt over de witte slavenprinses Zumurrude. Het relaas bood Brussels Jazz Orchestra de kans om in de complexe patronen van de klassieke Arabische muziek te duiken. In de muziek voor dit project, uitgevoerd met zangeres Jahida Wehbe, verwerkt de Irakese componist en qanunspeler Osama Abdulrasol zowel zijn eigen verhaal als dat van Zumurrude. Meer dan een vereniging van jazzorkest en qanun zijn de arrangementen het resultaat van een wederzijdse fascinatie voor genres uit west en oost.

Naar jaarlijkse gewoonte houden we jullie nog even in een vrolijke feestroes en zetten we het jaar in het Concertgebouw in met wervelende klassiekers. Dirigent Jun Märkl dompelt je onder in de Water Music van Händel, deint mee op Smetana’s Moldau en Strauss’ Donau en betovert je met muzikale toverspreuken van Dukas. Maar ook Johann Strauss jr., de ongekroonde koning van de Weense wals, ontbreekt niet op dit sprankelend jaarbegin. Prosit!

Vergeet Digital Dolby surround sound. Met Brussels Philharmonic en de live electronics van IRCAM heb je de real deal voor de perfecte soundtrack van de eerste sciencefictionfilm ooit. De stille zwart-witfilm Metropolis (1927) van Fritz Lang was niet alleen de duurste en beroemdste Duitse film aller tijden, maar ook een van de mijlpalen in de filmgeschiedenis: voor de opnames waren maar liefst 36.000 figuranten en 500 miniatuurwolkenkrabbers nodig. Brussels Philharmonic begeleidt de film live met een nieuwe muziekscore van Martin Matalon die de film nóg meeslepender maakt.

Niets is wat het lijkt. Bachs Vierde ouverture is geen ouverture maar een suite. De Derde symfonie van Brahms doet aan Schumann denken, en aan de Rijn. Ligeti baseerde zijn Mysteries of the Macabre op een toneelstuk van de Franstalige Vlaming Michel De Ghelderode. Een avond vol intrige en plotwendingen? Daar weet Iván Fischer wel raad mee. Met zijn dirigeerstokje tovert hij dit alles om tot een sterk verhaal met een happy end.

Dat de symfonieën van Gustav Mahler gesneden koek zijn voor de muzikanten van het Budapest Festival Orchestra, bewezen ze in Brugge al meermaals, en met overweldigend succes. Maestro Iván Fischer leidt zijn virtuoze orkest ditmaal door Mahlers laatste voltooide symfonie. Zijn Negende is niet alleen een getormenteerd en aangrijpend afscheid van het leven, maar tegelijkertijd een ode aan de schoonheid ervan. Ernst en raffinement wisselen af met humor en ongepolijste verbondenheid met de natuur.

Een concerto met in de hoofdrol … een mandoline. Niet meteen iets waar je wild van wordt? Een volstrekt normale reactie, totdat je Avi Avital aan het werk hoort en ziet. Zijn weergaloze virtuositeit en onweerstaanbare charisma zijn een ideale match voor B’Rock in de vurige concerto’s van Italiaanse barokcomponisten. Alsof de uitdaging nog niet groot genoeg is, zet Avital verder ook muziek van Sollima en een aantal klaviersonates van Domenico Scarlatti moeiteloos naar zijn hand. 

Uitzinnig voetenwerk fungeert als de opzwepende motor van C A R C A S S, de nieuwe creatie van de Portugese Marco da Silva Ferreira. Een dozijn dansers vertrekt vanuit het erfgoed van de Europese volksdansen en koppelt die aan het fysieke vocabulaire van hedendaagse urban dansstijlen zoals house, het Angolese kuduro, hardstyle .... In een wit fluorescerend decor ontpoppen de dansers zich tot een onconventioneel corps de ballet. Visueel vuurwerk voor deze opener van December Dance 22!

— een coproductie van December Dance (Concertgebouw Brugge & Cultuurcentrum Brugge)

Wie Bach zegt, zegt al decennia lang Philippe Herreweghe en zijn onovertroffen Collegium Vocale Gent. De meester keert terug naar Brugge met de Johannespassie op de lessenaar. Het werk koppelt poëzie aan het bijbelse passieverhaal; de muziek laveert tussen verhalende recitatieven en koren, lyrische en contemplatieve aria’s en devote koralen. Ook wie het zonder Bachs protestantse geloof moet stellen, zal tot zichzelf komen bij deze muziek, die reflecteert over de grote thema’s van leven en dood.

Wat hebben vervellende insecten, de muziek van Hildegard van Bingen, prehistorische miniatuursculpturen en make-up-tutorials uit de fifties met elkaar te maken? Schijnbaar niets, maar ze gingen aan het knetteren in de verbeelding van sopraan en muziektheatermaker Lieselot De Wilde. In haar eerste solocreatie Figurine verkent ze het (zelf)beeld van vrouwen in de kunsten en daarbuiten. Verroeste verwachtingen en oude clichés smeedt ze behendig om tot een caleidoscopische reflectie op creatie, transformatie en menselijkheid. In dialoog met een sculptuur van scenograaf Mirella Weingarten en in een even kleurrijke als unieke muzikale taal speelt De Wilde een spel van bewegen en bewogen worden. Hoe geef je jezelf en je wereld vorm? Hoe breek je los uit sjablonen en patronen? En welke waaier aan gedaanten komt daarvoor in de plaats? Figurine is het artistieke zelfportret van een ontluikende maker, en een ode aan vrijheid en veelvormigheid.

Bach is en blijft onweerstaanbaar, of je hem nu speelt op historische of moderne instrumenten. De Zuid-Afrikaanse James Oesi, in Nederland een ware superster van de contrabas, ontdekt nieuwe dieptes in Bachs monumentale Cellosuites. Kraakverse muziek van Calliope Tsoupaki vormt een verrassend trait-d’union.

Het Brugse dansseizoen opent met The Jungle Book. Akram Khan, die als kind zelf de rol van het jongetje uit de jungle danste, creëert zijn eigen nieuwe versie van Mowgli. Centraal staat de onderlinge verbondenheid tussen mens, dier en natuur. Khan geeft een tiental dansers en hun stemmen en lichamen vrij spel op een verder volledig digitale set. Jocelyn Pook, die eerder de soundscape verzorgde van bekende films zoals Kubricks Eyes Wide Shut, tekent voor de muziek.

Bachs muziek is werelderfgoed en die erfenis kreeg in de loop der eeuwen allerlei vormen. Het Vlaams Radiokoor en Julien Libeer spannen de boog van Mendelssohn tot Sandström, van net ná de Thomascantor tot onze tijd dus. Be-, her- en verwerkingen klinken naast het verbluffende origineel.