Programmaboekje
Biografieën
Meg Stuart (VS) is een Amerikaanse choreografe, danseres en performer, die woont en werkt in Brussel
en Berlijn. Met haar gezelschap Damaged Goods ontwikkelt ze voor elke voorstelling een nieuwe bewegingstaal, steeds in dialoog met artiesten uit andere artistieke disciplines.
Meg Stuart was een van de belangrijkste figuren uit de vernieuwingsgolf in de dans in de jaren 1990. Ze was een van de eerste choreografen die een nieuwe vorm van dans exploreerde, met experimenten op de grens van beeldende kunst, theater en performance. Intussen creëerde ze meer dan dertig voorstellingen die wereldwijd toeren. Tot vandaag drukt ze een onmiskenbare stempel op de ontwikkeling van de hedendaagse dans in Vlaanderen en ver daarbuiten.
Het werk van Meg Stuart wordt wereldwijd geprezen en is vaak gevierd. Ze ontving onder meer een Bessie Award in New York (2008), een Vlaamse Cultuurprijs in de categorie Podiumkunsten (2008), de Grand Prix de la Danse de Montréal (2014) en een Gouden Leeuw voor ‘Lifetime Achievement’ in de categorie dans op de Biënnale van Venetië (2018).
‘De zeven personages doen wat de mensheid moet doen: een nieuwe balans vinden, zich anders leren verhouden tot de aarde én zich verzetten tegen de idee dat er alleen maar een lineaire tijd is.’
- Meg Stuart over CASCADE in Knack
Cast & credits
Meg Stuart: choreografie
Pieter Ampe, Jayson Batut, Mor Demer, Davis Freeman, Márcio Kerber Canabarro, Renan Martins de Oliveira & Isabela Fernandes Santana: dans & creatie
Philippe Quesne: scenografie & lichtontwerp
Igor Dobricic: dramaturgie
Brendan Dougherty: compositie
Rubén Orio & Philipp Danzeisen: muziekuitvoering
Aino Laberenz: kostuumontwerp
Tim Etchells / Damaged Goods: tekst
Elodie Dauguet: assistent scenografie
Patty Eggerickx: assistent kostuums
Ana Rocha: assistent creatie
Jitske Vandenbussche: technisch directeur
Nico de Rooij: licht
Richard König: geluidsontwerp
Tom De Langhe: stagehand
Delphine Vincent, Ana Rocha & Eline Verzelen: productieleiding
productie: Damaged Goods, Nanterre-Amandiers (Parijs), PACT Zollverein (Essen) & Ruhrtriennale-Festival der Künste 2020
met steun van de Fondation d’entreprise Hermès in het kader van het New Settings Program
coproductie: December Dance (Concertgebouw Brugge & Cultuurcentrum Brugge), Festival d’Automne à Paris, HAU Hebbel am Ufer (Berlijn), Théâtre Garonne - scène européenne (Toulouse), Kunstencentrum Vooruit (Gent) & Perpodium
CASCADE werd gemaakt met de steun van de Tax Shelter van de Belgische Federale Overheid.
Meg Stuart & Damaged Goods worden ondersteund door de Vlaamse overheid en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
Powered by
Deze voorstelling maakt deel uit van het festival December Dance
Interview
Choreograaf Meg Stuart en dramaturg Igor Dobricic over CASCADE
Martin Argyroglo
In CASCADE reizen zeven dansers naar een droomwereld waar de grenzen tussen tijd en ruimte opgeheven worden. Ze verleggen hun grenzen, confronteren hun angsten en vinden steun bij elkaar – letterlijk en figuurlijk – en in een wereld die op instorten staat.
CASCADE gaat, onder andere, over tijd. Hoe werkt tijd in het stuk?
Stuart: In een groot deel van de voorstelling is het alsof de dansers ‘in real time’ leven. Alsof ze een reeks mogelijkheden hebben, maar niet weten in welke vorm die zich precies zullen ontwikkelen. Daardoor verkeren ze in een staat van hyper-aanwezigheid. Ze voeren niet alleen handelingen uit, maar ze gebruiken ook hun verbeelding en vragen zich af: waar reageren mijn handelingen op, wat zou er een gevolg van kunnen zijn? Aanwezig zijn vereist ook dat je in verband staat met alles om je heen. Het is alsof je deel uitmaakt van een weefsel; je bestaat samen met anderen in een voortdurende ruimte van oorzaak en gevolg. In CASCADE accepteren de dansers niet zomaar de grenzen en wetten van de tijd; ze bedenken, creëren en bewonen verschillende tijdslijnen. Dat betekent dat de toeschouwers heel aandachtig moeten zijn, want er gebeurt veel tegelijkertijd. Ze moeten echt in het stuk binnenstappen, in plaats van te proberen de opeenvolging van gebeurtenissen te volgen.
CASCADE werkt met een mix van opgenomen elektronische muziek en livemuziek, gecomponeerd door Brendan Dougherty en uitgevoerd door twee percussionisten. Wat voegt hun aanwezigheid toe aan het stuk?
Stuart: Tijdens de creatie van CASCADE hebben we veel gesproken over de kracht van de beat en over hoe je ermee kunt synchroniseren of juist niet. Het heeft iets metaforisch: als je naar verschillende culturen, gemeenschappen en mensen kijkt, wordt het duidelijk dat we veel verschillende opvattingen van tijd en ritme hebben. In CASCADE zijn er momenten waarop de dansers voor de maat of na de maat bewegen. Ze volgen die niet zomaar.
Dobricic: Ik hou ervan om de drums te bekijken als een tijdmachine. Door de maat te manipuleren, manipuleren ze de tijd. De drums hebben het vermogen om dingen te vertragen of te versnellen, te versterken of te laten inzakken.
Is de scenografie die Philippe Quesne voor het stuk ontwierp ook een soort tijdmachine?
Stuart: Er zijn elementen die inspelen op de niet-lineariteit: de enorme opblaasbare kussens bijvoorbeeld, die uitzetten en weer in elkaar zakken, alsof ze in- en uitademen. Aan de andere kant van het podium is er een grote schans, die duidelijk een toegang tot de ruimte voorstelt, maar tegelijkertijd is het net het einde van de lijn. Het zijn voortdurende cycli van beginnen en eindigen. De achterdoek voegt het beeld toe van een melkwegstelsel, een sterrenstelsel, en creëert op die manier een gevoel van het oneindige, het tijdloze, van een tijd die zo uitgestrekt is dat je je er zelfs geen voorstelling van kunt maken, omdat het de rede te boven gaat.
Wat betekent de titel?
Dobricic: Ik vond het grappig dat Biden in zijn inauguratietoespraak de woorden ‘cascading events’ (domino-effect) gebruikte. De term ‘cascade’ wordt gewoonlijk in negatieve zin gebruikt, omdat het volgens de natuurkunde altijd gaat om het verplaatsen van energie van hogere niveaus naar lagere niveaus. Maar er zijn ook andere soorten cascades. In het lichaam, bijvoorbeeld, circuleert de energie constant, ze verfrist en vernieuwt haar eigen stroom in een voortdurende cyclus. In CASCADE is er een thema van op en neer gaan. De dansers moeten hun reis zo ombuigen dat ze niet zomaar vallen. Ze putten voortdurend energie uit zowel de aarde, die hen naar beneden trekt, als uit het weerstaan aan de zwaartekracht. En ze gebruiken elkaar, in die zin, als een soort steun. Het idee van een cascade heeft ook te maken met inspanning. Niet dat dit stuk het over uitputting wil hebben. Maar er is een inspanning om de zaak draaiende te houden, zelfs op die momenten dat de voorstelling naar het nulpunt zakt en tot stilstand komt, of toch bijna.
Stuart: Voor mij zijn die momenten levensbevestigend. De titel houdt ook verband met de notie van de ‘cascador’, de stuntman of ‘degene die risico’s neemt’. Het heeft iets te maken met moedig zijn, niet in de zin van een superheld, maar in de zin van buiten je eigen sfeer te treden, te leven in het onevenwicht, in het niet-weten, en vanuit die plek in beweging te komen. Dat was een groot deel van het werk dat we als groep deden: het struikelen, het stotteren, het uitstrekken, het in de lucht springen zonder na te denken over hoe je gaat landen.
CASCADE zou normaal in première gaan in september 2020, en toen kwam de pandemie …
Stuart: Een van de performers zei dat het stuk fris maar oud aanvoelt. Omdat het materiaal er al lang is, maar het creatieproces verliep zo gefragmenteerd dat we het blijven vernieuwen, ook al veranderen we het niet altijd. We zijn in januari 2020 beginnen werken rond tijd en breuklijnen, en met relaties tot de tijd die tegen de gewoonte ingaan – dus je zou wel kunnen zeggen dat er gebeurtenissen in de wereld waren die het proces kwamen binnenwandelen en erop ingrepen.
— Interview door Julie De Meester / Damaged Goods
Bewerking door Ruth Dupré voor de Zendelingen, een productiehuis voor multimediale content over podiumkunsten en een collectief van freelancers die werken rond omkadering
'De actie beantwoordt gewoon aan geen enkele bekende formule. Dat laat je maar twee keuzes: meedrijven met deze trip of nee zeggen. Meedrijven blijkt – hoe wild de roetsjbaan ook is – een keuze die je rijkelijk beloont.’
- Pieter T'Jonck (Pzazz)
Soundcast op December Dance
Soundcast, het jongerenplatform van het Concertgebouw, volgt December Dance op de voet. Volg hun reportages, beschouwingen, foto’s, filmpjes, illustraties over het festival via Instagram, Facebook, Blog en TikTok
#decemberdance
Laat weten wat je van de voorstelling vond op:
- Facebook: ConcertgebouwBrugge
- Twitter: @Concertgebouwbr
Meer December Dance
Headerbeeld: © Martin Argyroglo