za 23 nov 2024 / 20.00 / Concertzaal
19.15 inleiding door Louise Raes
Inhoud
La Grande Nymphe Lara Barsacq
Biografie
Lara Barsacq (FR) is danseres en performer, ze studeerde en werkte aanvankelijk in Parijs maar woont momenteel in Brussel. Ze werkte samen met diverse artiesten uit de dans-, theater- en filmwereld. Ze speelde en danste onder meer bij Batsheva Dance Company, Jean-Marc Heim, Guillerme Bothelo, Lies Pauwels, Ben Benaouisse, Tristero, Jerome Bel, Les Ballets C de la B, Le GdRa, Sarah Vanhee en Benny Claessens. Barsacq creëert haar eigen choreografisch werk in samenwerking met Gaël Santisteva. Ze wordt begeleid door Grand Studio en was één van de kunstenaars van het Réseau Grand Luxe. Van 2024 tot 2028 is ze verbonden aan het Théâtre de Liège.
Cast & credits
Lara Barsacq: concept & video
Marta Capaccioli, Lara Barsacq, Cate Hortl, Léonore Frommlet, Wanying Emilie Koang & Alyssia Hondekijn: creatie & performance
Claude Debussy & Cate Hortl: muziek
Sofie Durnez: scenografie & kostuumontwerp
Estelle Gautier: lichtontwerp
Gaël Santisteva: artistiek advies & video
Katia Lecomte Mirsky: videoanimatie
Emma Laroche: toneelmeester
Sammy Bichon: geluidsingenieur
Myriam Chekhemani: administratie & productie
Quentin Legrand & Rue Branly: communicatie & spreiding
productie: Gilbert & Stock (Brussel)
coproductie: Kunstenfestivaldesarts (Brussel), Charleroi danse – Centre Chorégraphique de la Fédération Wallonie-Bruxelles, Théâtre de Liège, Les Brigittines (Brussel), CCN de Caen en Normandie, CCN2 – Centre Chorégraphique National de Grenoble in the context of Accueil Studio
residenties: Charleroi danse, Grand Studio, Les Brigittines, CCN de Caen en Normandie, CCN2 – Centre Chorégraphique National de Grenoble
met de steun van de Fédération Wallonie-Bruxelles - Service de la danse
performances in Brussel met de steun van het Institut Français en de Franse Ambassade in België, in het kader van EXTRA
met de bereidwillige medewerking van Mevrouw Coralie Cadène, verantwoordelijke van het kostuumarchief van de Opéra national de Paris
met dank aan Astrid Vansteenkiste, Soledad Ballvé, Marion Sage, Sue-Yeon Youn, Marceline Bosquillon, Ivan-Vincent Massey, Benoit Pelé, Heide Vanderieck, Stéphane Barsacq, Julien Fournier, Soline Poteau, Jules Fournier, Belinda Mathieu, Erwan Ha Kyoon Larcher, Les Halles de Schaerbeek, Simon Thierrée, Fabienne Aucant, Daniel Blanga Gubbay, Frédéric Jamagne, Philippe de Lustrac, Erwan Hakyoon Larcher & Stanislav Dobak
powered by 
Toelichting
La Grande Nymphe: een nieuw perspectief op de Ballets Russes
- Lara Barsacqs fascinatie voor de Ballets Russes mag niet verwonderen. Als achternicht van Léon Bakst, de kostuumontwerper en scenograaf van het gezelschap, groeit ze op met talrijke anekdotes over het gezelschap.
- La Grande Nymphe onderzoekt de onderbelichte de rol van de nimf in Debussy's symfonische gedicht en Nijinsky's gelijknamige, destijds ophefmakende ballet.
- In La Grande Nymphe draait Barsacq de rollen uit Debussy's Prélude à l'après-midi d'un faune om en verkent ze het vrouwelijke perspectief. Centraal staat de vraag: waar verlangt de nimf eigenlijk naar?
De Ballets Russes
Lara Barsacq is al vele jaren gefascineerd door de Ballets Russes (zie ook kader onderaan). La Grande Nymphe (2023) is haar vierde voorstelling die inspiratie put uit het revolutionaire repertoire van dit legendarische gezelschap. Voor La Grande Nymphe duikt ze – voorlopig voor de laatste keer – in haar jeugdherinneringen en de archieven over de Ballets Russes, waarbij ze zich richt op hun ophefmakende presentatie van Prélude à l'après-midi d'un faune.
Barsacqs interesse in de Ballets Russes heeft een persoonlijke oorsprong. Als achternicht van Léon Bakst, de vaste scenograaf en kostuumontwerper van het gezelschap, groeit ze op in een huis vol Ballets Russes-artefacten en anekdotes. Als kind danst ze door de keuken, geïnspireerd door de verhalen van haar grootmoeder, in het gezelschap van een poster van Ida Rubinstein, Baksts muze.
In haar eerste werk Lost in Ballets Russes (2018), ging ze op zoek naar die artistieke wortels en haar connectie met Léon Bakst. Vervolgens kwam er IDA don't cry me love (2019), dat de controversiële figuur van Ida Rubinstein viert, een vergeten vrouw in de dansgeschiedenis. De derde voorstelling, Fruit Tree (2021), eerde choreografe Bronislava Nijinska (de zus van Nijinski). In La Grande Nymphe (2023) brengt ze geen ode aan een bepaalde vrouwlijk figuur uit die tijd, maar gaat ze op zoek naar het algemeen ontbrekende vrouwelijke perspectief.
Prélude à l'après-midi d'un faune als iconische bron
Voor La Grand Nymphe put Barsacq voornamelijk uit de volgende drie spraakmakende inspiratiebronnen: het gedicht L’Après-midi d’un faune van Stéphane Mallarmé, Prélude à l’après-midi d’un faune van Claude Debussy en het gelijknamige ballet van Vaslav Nijinsky. Stéphane Mallarmé schreef L’Après-midi d’un faune of De namiddag van een Faun in 1876. Het verhaalt de erotische dagdromen van een faun die nimfen bespiedt op een hete namiddag. Het symfonische gedicht Prélude à l'après-midi d'un faune van Debussy is een vrije interpretatie van dat gedicht waarin de componist de sfeer vangt van Mallarmés dromerige, sensuele wereld. Prélude à l'après-midi d'un faune wordt beschouwd als een mijlpaal in het muzikaal impressionisme en heeft een grote invloed gehad op de ontwikkeling van de moderne muziek. Het was echter de interpretatie van Vaslav Nijinsky uit 1912 die het stuk extra bekend maakte.
Oud-Grieks aardewerk en erotiek
L'Après-midi d'un faune door Vaslav Nijinsky is een 12 minuten durend ballet waarin een jonge faun verschillende nimfen ontmoet en ze geïntrigeerd achtervolgt. De (dans)stijl is bewust archaïsch. In de oorspronkelijke scenografie, ontworpen door Léon Bakst, werden de dansers gepresenteerd als een tableau vivant dat deed denken aan figuren op een oud-Grieks vazenschilderij. De dansers bewogen blootsvoets in profiel over het podium. De voorstelling betekende meteen een radicale breuk met het klassieke ballet. Achter de façade van de Griekse oudheid schuilde er verder een duidelijke erotische ondertoon, die culmineert in een laatste scène met grafisch seksueel verlangen. Dat leidde tot een gepassioneerde en controversiële ontvangst, waarbij zowel publiek als critici sterk uiteen vielen in voor- en tegenstanders. Barsacq brengt met La Grande Nymphe een hulde aan dit innovatieve werk en plaatst er tegelijk enkele vraagtekens bij.
'Barsacq geeft een stem aan deze mythische vrouw, die in La Grande Nymphe symbool staat voor alle vrouwen.'
De nimf en de (fe)male gaze
De drie eerder genoemde werken vertellen allemaal over het mythologische personage van de nimf, een jonge vrouw die het erotische verlangen van de faun belichaamt maar hem telkens lijkt te ontglippen. Deze gefantaseerde vrouw, met haar ideale lichaam en sculpturale schoonheid is gecreëerd door en voor de mannelijke blik. Een eeuw later bevraagt choreografe en danseres Lara Barsacq dat blijvende beeld van de nimf, zoals het door mannen is afgebeeld. In La Grande Nymphe draait Barsacq de rollen om en verkent ze door de ogen van de nimf het vrouwelijke perspectief. Centraal staat de vraag: waar verlangt de nimf eigenlijk naar? Barsacq geeft een stem aan deze mythische vrouw, die in La Grande Nymphe symbool staat voor alle vrouwen. Het stuk is zowel een eerbetoon aan de kunstgeschiedenis als een pleidooi voor geëmancipeerde en vrije lichamen. De speelruimte wordt een plek van emancipatie, waar normativiteit wordt uitgedaagd en lichamen, vrij van sociale druk, kunnen stralen. Op een speelse manier creëert Balsacq samen met haar tegenspeelster Marta Capaccioli een expressieve omgeving, waarin verhalen en lichamen zich bevrijden.
Louise Raes
De Ballets Russes, opgericht in 1909 door Sergei Diaghilev, was een invloedrijke kracht in de danswereld. Het gezelschap, met iconische choreografen zoals Vaslav Nijinsky en George Balanchine, bracht een unieke mix van ballet, muziek en visuele kunst die de traditionele opvattingen uitdaagde. Samenwerking met kunstenaars als Pablo Picasso, Henri Matisse en Igor Stravinsky resulteerde in baanbrekende producties. Door zich te verzetten tegen klassiek ballet, legde het de basis voor de moderne dans van vandaag.
Pers over 'La Grande Nymphe'
'Barsacq weet dans, muziek, spraak, video, animatie, decorontwerp, kostuums en belichting vakkundig en nauwkeurig met elkaar te verweven. Ze geeft ook een echte rol aan de uitvoerders van deze media, of ze nu fysiek aanwezig zijn op de scène of niet.'
Lodie Kardouss in pzazz
Getipt voor jou
-
Freedom Sonata / Emanuel Gat Dance
Na een onvergetelijke passage vorig seizoen keert Emanuel Gat Dance terug naar het Concertgebouw, dit keer voor de openingsvoorstelling van December Dance 24. Met Freedom Sonata laveert hij in zijn grootse en tegelijkertijd subtiele danstaal tussen twee zeer uiteenlopende muziekstijlen: een sonate voor piano van Beethoven en een album van rapper Kanye West.
-
La Terre en Transe / Taoufiq Izeddiou
De Marokkaanse choreograaf Taoufiq Izeddiou ziet trance als een tegengif, als een manier om de hysterische en gewelddadige wereld van vandaag te herscheppen. Via trance terugkeren naar de kern en van daaruit verandering in gang zetten, dat is de rode draad in dit stuk voor negen dansers, live begeleid door drie traditionele Kaada-muzikanten. Met de voeten stampend en roffelend op omgekeerde bassins vergezellen zij de dansers op hun trip.
-
VOICE NOISE / Jan Martens / GRIP
Uit een muziekgeschiedenis van meer dan een eeuw vrouwenstemmen maakt Jan Martens een selectie. VOICE NOISE is geïnspireerd op The Gender of Sound, een tekst van Anne Carson over hoe de vrouwenstem werd beschouwd als irritant lawaai. Martens bewijst het tegendeel. Met een ensemble van zes dansers brengt hij een lofzang aan de vrouwenstem.
-
Terra Cobre / Marco da Silva Ferreira & João Pais Filipe
Danser en choreograaf Marco da Silva Ferreira en muzikant en beeldhouwer João Pais Filipe brengen dans en muziek samen in een sculpturale installatie en verkennen concepten van identiteit, cultuur en maatschappij. Geïnspireerd door traditionele cowbell art uit het Portugese Alentejo herinterpreteren ze oud cultureel erfgoed.
-
Planet[wanderer] / Damien Jalet & Kohei Nawa
Planet[wanderer] is het intrigerende resultaat van de samenwerking tussen choreograaf Damien Jalet en scenograaf Kohei Nawa. Beiden delen een fascinatie voor het transformeren van vormen in de ruimte. Ze confronteren de acht lichamen van de dansers met de materialen en texturen van de scenografie en zo ontstaat een verhaal van rauwe liefde tussen mensen en de planeet waarmee ze verbonden zijn.
-
Dorothée Munyaneza / cie Kadidi / Umuko
Dorothée Munyaneza keert na 28 jaar terug naar haar geboorteland Rwanda. Umuko is een boom met dieprode bloemen die haar herinnert aan haar jeugd. Als bewaker van verhalen en genezer symboliseert Umuko de verbinding tussen verleden en toekomst. Samen met vijf jonge Rwandese artiesten viert Munyaneza de creativiteit, durf en vrijheid van een nieuwe generatie die zowel herinneringen met zich meedraagt als droomt van de toekomst.
