Planet[wanderer] Damien Jalet & Kohei Nawa
Biografieën
Damien Jalet (BE) is een internationaal erkende Frans-Belgische choreograaf en danser, bekend om zijn vernieuwende benadering van dans, waarbij hij steeds de dialoog aangaat met andere kunstvormen zoals beeldende kunst, mode, theater en muziek. Zijn werk is vaak het resultaat van intense samenwerkingen met kunstenaars uit andere disciplines. Jalet brak door met de voorstelling Babel(words) (2010), een samenwerking met Sidi Larbi Cherkaoui. Sindsdien maakte Jalet tal van baanbrekende voorstellingen waaronder Thr(o)ugh, Skid en Vessel. Jalet staat niet alleen bekend om zijn eigen werk, maar ook om zijn grensverleggende projecten voor andere gerenommeerde gezelschappen en kunstenaars. Zo verzorgde hij de choreografie voor de hedendaagse opera Il cielo sulla terra van Stefano Scodanibbio voor de Opera van Stuttgart en werkte hij samen met Madonna voor de Madame X Tour (2019-2020) en The Celebration Tour (2023-2024). Hij kreeg internationale lovende kritieken voor zijn choreografieën in de film Suspiria, geregisseerd door Luca Guadagnino, met in de hoofdrollen Tilda Swinton en Dakota Johnson. In november 2023 creëerde hij Chiroptera in samenwerking met beeldend kunstenaar JR en componist Thomas Bangalter (Daft Punk), een unieke voorstelling met Amandine Albisson, Etoile-danseres van het Paris Opera Ballet en 153 dansers, op de gevelsteigers van de Opera van Parijs.
Kohei Nawa (JP) is een gerenommeerde Japanse beeldhouwer en professor aan de Kyoto University of the Arts. Hij staat bekend om zijn verkenning van nieuwe grenzen in de beeldende kunst, waarbij hij werkt met materialen zoals kralen, prisma's, polyurethaan schuim en siliconenolie. In 2009 richtte hij SANDWICH INC op, een creatief platform in Kyoto voor multidisciplinaire samenwerkingen met architecten, fotografen, ontwerpers en andere kunstenaars. Nawa heeft zijn werk internationaal gepresenteerd, onder andere met de tentoonstelling Kōhei Nawa-Synthesis in het Museum of Contemporary Art Tokyo (2011) en zijn monumentale sculptuur Throne in de Louvre-piramide (2018-2019). In samenwerking met Damien Jalet creëerde hij de voorstellingen Vessel, Planet [Wanderer], Mirage [Transitory] en de film Mist.
Cast & credits
Damien Jalet: choreografie
Kohei Nawa: scenografie
Shawn Ahern, Kim Amankwaa/Karima El Amrani, Aimilios Arapoglou, Francesco Ferrari, Vinson Fraley, Christina Guieb, Astrid Sweeney & Ema Yuasa: dans
Tim Hecker: muziek
Yukiko Yoshimoto: licht
Xavier Jacquot: medewerker geluidscreatie
Alexandra Hoàng Gilbert: assistentie choreografie
Catalina Navarrete Hernández: outside eye
productie (2021): Chaillot-Théâtre national de la Danse (Parijs)
productie (2023): Théâtre National de Bretagne
coproductie: Chaillot-Théâtre national de la Danse (Parijs), Charleroi Danse, Sandwich Inc Théâtre National de Bretagne, Festspielhaus St Pölten, Tokyo Metropolitan Theatre, Rohm Theatre Kyoto, Opéra de Rouen Normandie, Theater Kampnagel Hamburg, Ballet du Grand Théâtre de Genève & Nagelhus Schia Productions (Sandvika)
met steun van Grand Marble, MATSUSHIMA HOLDINGS CO. & LTD
in samenwerking met Kyoto University of the Arts – ULTRA SANDWICH Project #14 #15 #16 #17, Kyoto University – Takenaka University
met dank aan Théo Casciani, Prabda Yoon, Didier Deschamps & Fabienne Aucant
genomineerd voor de prijs FEDORA – VAN CLEEF & ARPELS voor Ballet 2020, met cofinanciering door het Creative Europe programma van de Europese Unie
December Dance is een organisatie van Concertgebouw Brugge, Cultuurcentrum Brugge & KAAP
powered by
Toelichting
Glanzend als een sterrenveld, vloeiend als smeltend ijs
- Naast zijn esthetische pracht stelt Planet[wanderer] ecologische vragen. Duurzame materialen en de focus op de fragiele balans tussen mens en natuur benadrukken onze gedeelde kwetsbaarheid en verantwoordelijkheid.
- Planet[wanderer] is een meesterlijke fusie van dans, beeldende kunst, muziek en lichtontwerp. Deze disciplines creëren een volledig zintuiglijke ervaring.
Met Planet[wanderer] bouwen choreograaf en danser Damien Jalet en beeldhouwer Kohei Nawa voort op hun eerdere samenwerking in een trilogie die dans en beeldende kunst meesterlijk samenbrengt. Dit keer onderzoeken ze de relatie tussen mens en planeet, lichaam en materie, en nemen ze de toeschouwer mee in een wereld van voortdurend transformatie. Geïnspireerd door de etymologie van het woord 'planeet' – afkomstig van het Griekse planaomai, wat 'dwalen' betekent – creëren Jalet en Nawa een universum waarin de verbeelding vrij rond dwaalt. Acht dansers navigeren door een landschap dat voortdurend verandert, soms glanzend als een sterrenveld, dan weer vloeiend als smeltend ijs. Jalet beschrijft de scenografie als een actieve deelnemer eerder dan louter een achtergrond: 'Ze vormt een spiegel voor de lichamen, terwijl ze hen tegelijkertijd uitdaagt.' Het klankenlandschap van Tim Hecker creëert, in combinatie met het lichtontwerp van Yukiko Yoshimoto en de kostuums van Sruli Recht, een meeslepende sfeer waarin dans en beeldende kunst naadloos samenkomen tot een krachtig zintuiglijk geheel. 'We wilden een ruimte creëren waarin lichamen, materialen en geluiden met elkaar in gesprek gaan,' zegt Jalet. 'Het publiek wordt uitgenodigd om de grenzen tussen mens en planeet te heroverwegen.'
'De scenografie vormt een spiegel voor de lichamen, terwijl ze hen tegelijkertijd uitdaagt.'
VESSEL / Mist / Planet [wanderer]
De voorstelling Planet[wanderer] is een vervolg op Jalet en Nawa’s eerdere samenwerking voor VESSEL (2016) en Mist (2022) en vormt daarmee het derde deel van een trilogie. Deze trilogie is geïnspireerd door de Kojiki, de oudste Japanse geschriften over de schepping van de wereld. In VESSEL en Mist werden twee niveaus van de Kojiki verkend: Yomi (de onderwereld) en Takama-ga-hara (de hoge vlakte in de hemelen). Planet[wanderer] vormt het sluitstuk van deze trilogie en richt zich op het derde niveau: Ashihara-no-Nakatsukuni, oftewel 'het centrale land van rietvelden', dat symbool staat voor onze aarde. Deze ‘aarde’ belichaamt eveneens de geest van het album Konoyo van Tim Hecker, dat een tijdloze dialoog creëert door instrumenten uit het gagaku (keizerlijke Japanse muziek uit de 10e eeuw) te verweven met hedendaagse elektro-akoestische klanken.
Een sculpturaal landschap
Het podium, in een scenografie ontworpen door Kohei Nawa, is bedekt met bedekt met calciumcarbonaat en biologisch afbreekbare zwarte siliciumcarbide-glitters die doen denken aan sterrenstof. Het decor verandert voortdurend in interactie met de dansers en beïnvloedt hun bewegingen en houdingen. 'Ons werk bevindt zich op het snijvlak van een mobiele sculptuur en een sculpturale performance,' duidt Jalet. 'We wilden een ruimte creëren die constant verandert, net als onze wereld zelf.' De acht dansers navigeren onder andere door landschappen van katakuriko (Japans aardappelzetmeel) en visceuze regen. Deze fysieke uitdagingen vormen een voortdurende dialoog tussen lichaam en omgeving. 'De fysieke interactie van de dansers met de materialen is essentieel,' zegt Jalet. 'Ze moeten niet alleen reageren op elkaar, maar ook op de omgeving. Dit is wat de voorstelling zo levendig maakt.'
Fragiel en krachtig als riet
In het hart van Planet[wanderer] staat de mens als onderdeel van de natuur. Geïnspireerd door de Japanse kosmogonie, zoals beschreven in de Kojiki, symboliseert de voorstelling de aarde als een plek van voortdurende transformatie en aanpassing. 'Het riet is voor mij een krachtig symbool,' zegt Jalet, verwijzend naar Blaise Pascal. 'Het buigt zonder te breken, en dat weerspiegelt de balans die we proberen te vinden tussen kracht en kwetsbaarheid, overleving en vernietiging.'
Naast zijn esthetische pracht stelt Planet[wanderer] ook ecologische vragen. De voorstelling reflecteert op de fragiele balans tussen mens en natuur en benadrukt onze gedeelde kwetsbaarheid. Het gebruik van duurzame materialen in de scenografie is essentieel: 'De mens staat niet los van de natuur. We maken er deel van uit. Deze voorstelling is een herinnering aan die verbondenheid, maar ook aan de verantwoordelijkheid die daarmee gepaard gaat,' onderschrijft Jalet.
'Jalet creëert een ruimte waarin de mens niet langer losstaat van de wereld om zich heen, maar een levende, ademende component wordt van een voortdurende transformatie.'
Een ritueel van transformatie
Damien Jalet laat zich in zijn werk vaak inspireren door spirituele en rituele tradities van verschillende oorsprongen die transformatie en verbondenheid tussen mens en natuur centraal stellen. In VESSEL verkent hij bijvoorbeeld het shintoïsme en shugendo, twee tradities die voortkomen uit ascetisch leven in de bergen. In Planet[wanderer] wordt dit rituele proces verder doorgevoerd. De dansers worden niet alleen uitgedaagd door zwaartekracht, materie en tijd, maar ondergaan een transformatie die hen dwingt zich aan te passen, te evolueren en herboren te worden. Het wordt een symbolisch ritueel van wedergeboorte en overleving, waarbij de lichamen zich in de natuur bewegen, buigen en transformeren. Jalet creëert een ruimte waarin de mens niet langer losstaat van de wereld om zich heen, maar een levende, ademende component wordt van een voortdurende transformatie. In dit ritueel vervagen de grenzen tussen mens, natuur en de kosmos – ze worden niet alleen verlegd, maar opgeheven.
Louise Raes
Dit programmablad gebruikt citaten uit de volgende interviews: I/O Gazette, 2021; Théâtre National de la Danse, 2021; Théâtre National de Bretagne, 2023 en Sceneweb.fr, 2021