Hans Van Dyck is bioloog en professor gedragsecologie. Vlinders en vogels boeien hem mateloos en leveren hem fascinerende, maar zorgwekkende inzichten die hij graag tot bij het grote publiek loodst. Als seizoensdenker van het Concertgebouw gaat hij in dialoog met muzikanten en dichters, en koppelt hij zijn kennis aan het artistieke programma.
De natuur brengt rust. Het inzicht is oud als de straat. Toch lijken we geregeld te vergeten dat we ook een natuurproduct zijn. U en ik zijn dieren, bijzondere exemplaren binnen de club van zoogdieren. De Zweedse grootmeester in de naamgeving en rangschikking van het leven op onze planeet, Carl Linnaeus (1707-1778), doopte ons in zijn meesterwerk Systema naturae tot Homo sapiens. Plots stonden we te boek tussen de andere levensvormen, zij het op een apart plekje. ‘God schiep, Linnaeus organiseerde de schepping.’ Zo zou de beroemde arts, bioloog en geoloog zijn eigen bijdrage weinig bescheiden getypeerd hebben.
Ondertussen hebben we vele inzichten over de evolutie en afstamming van levensvormen. Ons lichamelijk bouwplan en het gros van onze aandoeningen delen we met chimpansees en andere mensapen. Familietrekken kan je niet altijd verbergen. Maar we delen ook eigenschappen met vissen en insecten. Onze geschiedenis is een erg biodivers relaas. Het klinkt voor vele mensen nog steeds als een belediging, of ten minste als een ongemakkelijke waarheid. Deze fundamentele inzichten hebben het soortelijk gewicht van biologie als hoeksteen van ons inzichtelijk denken sterk vergroot.
Daarom kunnen we van muizen en fruitvliegjes leren om kennis toe te passen op onze eigen fraaie soort. Doorheen evidente verschillen, oog leren hebben voor gelijkenissen. Met dezelfde bouwstenen bekomt de natuur erg verschillende creaties. Net als in muziek waarin diversiteit floreert op basis van dezelfde noten. Het veelvormige leven op onze planeet staat bij uitstek model voor creativiteit. Biodiversiteit is levende creativiteit.
'We beginnen de jongste jaren almaar beter te begrijpen hoe natuur en levensvormen inwerken op ons lichaam en geest.'
Daarom brengt de natuur niet alleen rust in onze bovenkamer tijdens een wandeling. We beginnen de jongste jaren almaar beter te begrijpen hoe natuur en levensvormen inwerken op ons lichaam en geest. Natuur brengt vaak ook prikkelende onrust. Fijne onrust onder de vorm van ideeën, inspiratie, goesting. Seizoenscomponist Wim Henderickx blijkt vaak te componeren in een natuurlijk decor. Zijn rug in fysiek contact met de schors van een boom. Bast tegen bast. Hij is lang niet de enige. Kunstenaars, schrijvers, wetenschappers, ingenieurs, productontwikkelaars, architecten, leerkrachten ... Het is een bont gezelschap van de Homo sapiens dat zijn mosterd haalt bij het veelvormige leven op deze planeet. Die creatieve muze verdient beter. Laten we haar vaker koesteren en kansen bieden.
