Ga naar de hoofdcontent
Logo Concertgebouw Brugge
Logo Concertgebouw Brugge

Drie vragen aan drie makers …

die aan de slag gaan met oude inspiratie

Je kan je afvragen of je in deze tijden, met duizenden jaren kunstgeschiedenis achter de rug, nog iets nieuws kan maken.’ Het is Emilie Lauwers die zich de vraag stelt en zelf meteen met een antwoord komt: ‘Ik ben ervan overtuigd dat dat kan, aangezien de context nieuw is en wij zelf nieuwe makers zijn.’ ‘In de echokamer van de kunsten gaan we met oude materie aan de slag, respectvol maar kritisch’, vult Benjamin Abel Meirhaeghe aan. We laten hen en Toon Callier van Zwerm aan het woord over hoe zij Monteverdi, oeroude Perzische verhalen en Purcell & Shakespeare vertalen voor 21e-eeuwse oren en ogen.

  • Benjamin Abel Meirhaeghe (°1995)

    • regisseur en performer
    • integreert opera- en balletinvloeden binnen een hedendaagse dramaturgie en vaak radicale scenografie
    • ensceneert Monteverdi’s Madrigali guerrieri et amorosi
  • Toon Callier (° 1983) & Zwerm

    • spreekt als medeoprichter en muzikant van elektrisch gitaarkwartet Zwerm
    • gaan onbevangen de dialoog aan met andere (muziek)tradities
    • maken met Lalaei (Iraans voor slaapliedje) een voorstelling over vertelkunst en muziek
  • Emilie Lauwers (° 1984)

    • is grafisch vormgever, scenograaf, fotograaf & tekenaar
    • maakte de seizoensbeelden voor de Concertgebouwbrochure 2017-2018
    • wekt Henry Purcells The Fairy Queen visueel tot leven

1. Is het verleden vaker een inspiratiebron voor jouw (jullie) werk?

Benjamin Abel Meirhaeghe 

Het theater is voor mij een teletijdmachine waarin oude en nieuwe tijden samenkomen. Ik hou van het idee ‘oorsprong’, tegelijk ben ik opvallend benieuwd naar het idee ‘toekomst’, naar komende (r)evoluties. Mijn inspiratie voor MADRIGALEN komt voort uit grotschilderingen, hiërogliefen en hologrammen. Ik laat de (ook niet-geschoolde) performers Monteverdi’s madrigalen zingen in een grot. Klassieke fragmenten krijgen zo weer een radicale eigen scenografie

Toon Callier & Zwerm 

We gaan altijd bewust aan de slag met ‘een’ muzikale geschiedenis, maar pretenderen nooit dat we er iets van kennen of iets willen conserveren. Net dat conflict is voor ons heel vruchtbaar. Lalaei is ontstaan vanuit een resem toevalligheden: de ontmoeting met zangeres Sarah Akbari op een festival in Teheran, en Britse vertelster Marie Philips die op ons pad kwam via de Amsterdamse Mezrab Storytelling School. Marie en wij weten weinig van de Perzische cultuur, maar Sarah stimuleert een open dialoog.

Emilie Lauwers 

Ik hecht veel waarde aan herinneringen en sla alles op, in het curiositeitenkabinet in mijn geheugen. Ik hoed me daarbij voor nostalgie, omdat ik open wil staan voor nieuw, voor nu. Ik wil het verleden wel koesteren maar niet idealiseren. Ik ben continu op zoek naar schoonheid, naar verhalen. Het verleden is in die zin een onuitputtelijke bron van moois. Ik weet wel graag waar iets vandaan komt, en leg al gravend de weg dan mee af om me iets eigen te maken.


2. Hoe verloopt de vertaalslag van oud naar nieuw?

 
Benjamin Abel Meirhaeghe 

Met schrijver, researcher en dramaturge Louise Van den Eede en scenografen Bart Van Merode en Zaza Dupont ging ik in de eerste plaats op zoek naar een context. Ik raakte in die periode in de ban van de grotschilderingen van Lascaux, en verdiepte me tegelijkertijd in het ontstaan van opera. Dat verdiepen gebeurt grondig maar legt mijn verbeelding nooit aan banden. Vervolgens heb ik audiovisueel kunstenaar Jesse Kanda uitgenodigd. Samen hertalen we de Madrigali respectvol maar kritisch tot een oertaal.

Toon Callier & Zwerm 

Uit de muziekstof die Sarah ons aanreikte, puurden we een shortlist van een tiental slaapliederen. Sarah zong zelf de vocale partijen in, zonder begeleiding, en aan de hand daarvan maken we nieuwe songs. Dat worden Zwerm-songs met een serieuze injectie Perzische cultuur, al zijn we nu puur muzikaal gezien niet meer bezig met Iraanse volksmuziek. Uiteraard zal die hoorbaar zijn – vooral in de tonaliteit – maar de muzikale beslissingen die we nu nog nemen, gaan niet meer terug op het bronmateriaal. Als het mooi klinkt in onze oren, dan kan het erbij.

Emilie Lauwers

Purcells partituur is gebaseerd op Shakespeares A Midsummer Night’s Dream. Ik heb gezocht naar een visuele taal voor wat in deze semi-opera ook al in woorden en in klank verteld wordt. Shakespeare verwijst naar een ongrijpbare tussenwereld van schaduw en suggestie. Eigenlijk baseren we ons voor de video vooral op een nog oudere natuurbron: Moeder Aarde en haar creaties. Qua research heb ik me vooral toegelegd op het observeren van sporen en zaden, nerven in bladeren, ijskristallen, bewegingen van dieren, de standen van de maan, de seizoenen ...


3. Kan je al een tipje van de sluier lichten van deze creatie die oud
en nieuw verbindt?

Benjamin Abel Meirhaeghe 

Acht performers en drie muzikanten brengen een herwerking van Monteverdi’s madrigalen in een geënsceneerd ritueel in een oeroude grot. We deconstrueren de fundamenten van westerse opera en voegen nieuwe hedendaagse steunpilaren toe. Het opheffen van verschillen – de samensmelting van klassieke en hedendaagse muziek, van geschoolde en nietgeschoolde stemmen – wordt de hartslag en de start van een nieuwe wereld, een utopie

Toon Callier & Zwerm 

We kunnen alvast zeggen wat het níet wordt: een theatervoorstelling. We hebben bewust gezocht naar een verhalenvertelster, en niet naar een actrice, maar uiteraard heeft de verhaalstof veel dramatisch potentieel. We willen het graag zo down to earth mogelijk houden. Er komt één centraal verhaal, een Griekse tragedie, waaruit bijverhalen groeien die aardser, actueler en lichter zijn. Ook het verhaal van onze toevallige ontmoetingen kan aan bod komen. En natuurlijk zal er heel veel muziek en heel veel klank zijn.

Emilie Lauwers

Op dit moment (eind 2021, red.) is alles nog volop in ontwikkeling. De opnames voor het schaduwspel met Portugees cinematograaf Mario Melo Costa zijn al rond. We wilden daar zo dicht mogelijk bij een live ervaring blijven en streefden naar een ingetogen, analoog proces. Alles werd met de hand vervaardigd en geopereerd, waardoor je soms imperfecties ziet die het resultaat net extra spannend maken. We zijn nu bezig met het rijmen van muziek en opnames.
Ik wil de partituur niets opleggen maar me bescheiden en ondersteunend opstellen: hem begrijpen en vervolgens op mijn eigen manier verbeelden.

 

Voorstellingen bij dit artikel

  • MADRIGALEN

    Muziektheater Transparant & B’Rock

  • Vox Luminis

    Purcell. The Fairy Queen