Maar welke muziek was dan echt vooruitstrevend volgens Berlioz? Daar had hij een resoluut antwoord op: ze moest expressief zijn. Expressie is het sleutelwoord in Berlioz’ opvatting van muziek én de bron van zijn eigenzinnige stijl. Voor hem was muziek niet louter een abstract spel van klanken en vormen. Ze kon net uitdrukking geven aan een gedachte, een drama, het woelige emotionele leven van een componist of de explosieve veelzijdigheid van het leven. Om dat oprecht te kunnen doen, moesten componisten zich bevrijden van de ‘tirannie’ van regeltjes en vastgeroeste gewoontes. Berlioz trok zich evenmin aan van rigide schotten tussen genres. Ingrediënten uit opera’s, cantates, liederen of symfonieën konden bij hem allemaal tezamen in één werk terecht komen. Al wat telde, was dat de muzikale middelen het expressieve doel dienden.