Toen Berlioz op 8 maart 1869 na een lange ziektestrijd stierf, lagen er 1200 kopieën van zijn Mémoires klaar in zijn bibliothecarisbureau aan het Conservatoire. Bovenaan zijn boek prijkt een citaat uit Shakespeares Macbeth:

‘Het leven is een illusie, een toneelstuk met een slechte acteur, een verhaal verteld door een idioot met veel emoties en gebaren maar zonder bedoeling.’

Toch eindigde dat zinloze verhaal voor Berlioz met een straaltje licht. In 1864 was hij teruggekeerd naar het landschap van zijn jeugd en ontmoette er Estelle Duboeuf, zijn eerste muze. Zij was 67, hij 60, maar de herinneringen aan zijn jeugdliefde flakkerden levendig op. Voor de rest van zijn leven schreef hij haar elke maand een brief. Die voegde hij aan de laatste pagina’s van zijn Mémoires toe. Er staat: 

‘Ik zal nu kunnen sterven zonder woede noch bitterheid’