‘Ik hou ervan om zoals Pina Bausch een familie te bouwen tijdens het creatieproces,’ vertelt Martens vanuit Zweden waar hij momenteel repeteert. ‘Hopelijk zie je dat ook in de voorstelling. De groep is ontzettend heterogeen. Sommigen hebben een achtergrond in mime of performance, de dansers van Dance On Ensemble zijn dan weer technisch heel sterk. Het is een kwestie van een manier te vinden om ieders unieke waarde naar boven te halen.’ Gelukkig is dat een kolfje naar Martens’ hand, zo bewijzen de ontroerende voorstellingen die hij in het verleden al met amateurs (The Common People) en kinderen (Victor) maakte.

Rebellie
In any attempt will end in crushed bodies and shattered bones laat Martens zich inspireren door de wereldwijde protestgolf, van de Black Lives Matter-protesten (toegevoegd na interview dat in februari 2020 plaatsvond – door GRIP) en de gele hesjes tot de klimaatjongeren en de women’s marches in de VS en Chili. Hoe zwem je tegen de stroom in? Of toegepast op dans: hoe kan stilstaan een vorm van verzet of rebellie zijn?

‘passing the Bechdel Test, een voorstelling over feminisme die ik vorig seizoen samen met 13 jongeren bij fABULEUS maakte, heeft me fundamenteel veranderd. Ik durf nu explicieter politiek te zijn,’ vertelt Martens. ‘We hebben weinig redenen om vrolijk te zijn vandaag. Rechts-radicaal gedachtegoed duikt overal op, net zoals in de jaren dertig. Met de Brexit is een diep nationalistisch discours terug mainstream geworden. In Vlaanderen hebben we een regering die drastisch bespaart op cultuur en welzijn en in Hongarije trekt Viktor Orban de controle over de stadstheaters naar zich toe. Hebben we het ergste gezien of was dit slechts een prelude? Moeten we panikeren of afwachten? Dat is een vraag die me bezighoudt.’

Voor de titel van zijn nieuwe stuk greep Martens terug naar een dreigende quote van de Chinese president Xi Jinping gericht aan de protestanten die in Hongkong al maandenlang op straat komen voor meer onafhankelijkheid. ‘Interessant is hoe de uitspraak van Xi Jinping op verschillende websites anders vertaald werd,’ vertelt Martens. ‘In deze post-truth-tijden is taal geen tool meer waarmee we feiten weergeven, maar een ideologisch wapen. Kijk naar Trump. De meest politieke daad, zo zei activiste Rosa Luxemburg ooit, is benoemen wat er verkeerd gaat in de samenleving. Hoe kunnen we dat vandaag nog doen nu de taal onze bondgenoot niet meer is? Net zoals in passing the Bechdel Test en rule of three zal tekst dus terug een belangrijke rol spelen.’

Natuurlijk is er ook dans, veel dans. ‘Voor het bewegingsmateriaal putten we uit verschillende thema’s,’ schetst Martens. ‘Zo spelen we met fysieke grenzen. Hoe geef je aan dat iets genoeg is? Daarnaast voeren we ook een onderzoek naar volksdansen. Wat me daarin interesseert is dat ze niet alleen een verbinding tussen mensen bewerkstelligen, maar ook een nationale identiteit trachten te definiëren, daarbij vaak gebruikmakend van genderstereotiepe bewegingen en kostuums. Hoe verzet je je tegen zo’n lichamelijke onderdrukking?’

‘Hoe kan stilstaan een vorm van verzet of rebellie zijn?

Protestliederen

Ondanks de zwartgallige titel stelt Martens ook de vraag naar hoop. ‘De klimaatjongeren worden vaak als naïef weggezet, maar wat als hoop de enige motor is om tot beweging te komen? Ook op dit vlak is het interessant om verschillende leeftijden samen te brengen op het podium: van de jeugd kunnen we verwachten dat ze geloven in een betere wereld, maar hoe zit het met Truus Bronkhorst die de geschiedenis steeds heeft zien herhalen? Hoe kijkt zij naar de toekomst?’

— uit een interview door Charlotte De Somviele, eerst verschenen in de tweemaandelijkse brochure van De Singel (maart-april 2020)