Ga naar de hoofdcontent
Logo Concertgebouw Brugge
Logo Concertgebouw Brugge

verschenen in MAGAZINE SEP—NOV 21

Jazz Brugge special

Donder & Apeland en Dave Douglas brengen levende geschiedenis

concertgebouw jazzt

Tom Leentjes

Het Belgische trio Donder creëerde samen met de Noorse organist en etnomusicoloog Sigbjørn Apeland het album Het Verdriet. Vlaamse polyfonie en volksmuziek zijn het vertrekpunt voor spannende melancholie. Dat uit oude inspiratie kraakverse nieuwe muziek kan ontstaan, bewijst ook wereldster Dave Douglas met zijn ode aan het Lam Gods. Douglas lardeert dat meesterwerk en de muziek van Van Eycks tijdgenoot Guillaume Dufay vrank en vrij met hedendaagse trompetmuziek. Levende geschiedenis, op deze Jazz Brugge Special! 

Donder & Apeland graven in onze oude muziektradities

Het Verdriet is een Donder-album waarop melodieën en klanken, meer dan op hun vorige albums, samenvallen. En waarbij het harmonium van Apeland, een muzikant die net zoals de Dondermannen ook veel meer uit zijn instrumenten weet te halen dan wat we normaliter horen, de fraaie verbindende factor speelt.’ Zo beargumenteerde Written in Music de vier-en-een-halve ster die het veil had voor de vierde plaat van het Vlaamse trio Donder, uitgebracht op het W.E.R.F. Records-label en bij ons te horen tijdens de Jazz Brugge Special. In zijn queeste om muzikaal erfgoed weer tot leven te wekken, vond Donder – ofwel Harrison Steingueldoir (piano), Stan Callewaert (contrabas) en Casper van De Velde (drums) – de ideale tochtgenoot in de Noorse harmoniumspeler Sigbjørn Apeland. Stan Callewaert (rechts op de groepsfoto) blikt terug op het proces dat aan de plaat voorafging.

Klopt het om te stellen dat Het Verdriet ontsproten is aan een soort van identiteitscrisis?
Stan Callewaert: ‘Juist. De Belgische jazzscene is heel lang diep verankerd geweest in de Amerikaanse traditie maar intussen zijn er zo veel andere invloeden binnengeslopen dat er amper nog sprake is van een afgelijnd genre. De rijkdom van de hedendaagse Belgische jazzscene is net haar ondefinieerbare eclecticisme. Deze rijkdom riep bij mij echter ook een aantal vragen op. Waar bijvoorbeeld in Noord-Afrika, Armenië of Scandinavië de filosofie van jazz samensmelt met eeuwenoude lokale muziektradities, lijkt een gelijkaardige bindende factor in de Belgische scene te ontbreken. Zelfs in onze conservatoria wordt er haast met geen woord gerept over ons muzikale erfgoed. Door mijn confrontaties met de Noorse muziekscene, die een heel sterke identiteit heeft, begon dit gebrek aan een eigen muziektraditie te voelen als een gebrek aan eigenheid, een gat in mijn muzikale persoonlijkheid. Daarom wou ik gaan onderzoeken wat er gebeurd is met onze oude muziektradities, en hoe veel of weinig we eigenlijk weten over ons muzikale erfgoed. Wat deze bevindingen precies zouden betekenen voor de muziek van Donder wist ik niet, maar het zou onze muziek zonder twijfel een extra dimensie geven.’

‘Door mijn confrontaties met de Noorse muziekscene, die een heel sterke identiteit heeft, begon het gebrek aan een eigen muziektraditie te voelen als een gat in mijn muzikale persoonlijkheid. En dus ging ik op onderzoek.’

En toen kwam Sigbjørn Apeland op jullie pad, om de crisis mee te bezweren.
Stan Callewaert: ‘We hadden op ons tweede album een hele fijne ervaring met het uitbreiden van de band naar een kwartet (toen met de Deense rietblazer Lars Greve, red.), en dat wilden we graag nog eens proberen. De Noorse harmoniumspeler Sigbjørn Apeland is een muzikant waar we enorm naar opkijken. Hij heeft de laatste jaren een paar fantastische albums gemaakt en is ook professor in de etnomusicologie met specialisatie in Noorse kerk- en volksmuziek. Een betere partner voor dit project konden we ons dus niet voorstellen. Zijn expertise in zijn levende muziektraditie helpt ons om een beter inzicht te verwerven in hoe wij ons muzikale erfgoed weer tot leven kunnen wekken.’ 

— naar een interview van Jolien Van Acker voor BLVRD

Hedendaagse jazzster tussen Vlaamse Primitieven en Black Lives Matter

Trompettist Dave Douglas – lid van John Zorns befaamde kwartet Masada en een van de meest spraakmakende jazzartiesten van nu – laat zich voor zijn Secular Psalms inspireren door een van zijn grote passies: de Vlaamse Primitieven, in het bijzonder Jan van Eycks Lam Gods. Vertrekpunt is Van Eycks tijdgenoot Guillaume Dufay, de beroemde Vlaamse polyfonist en de motor van onze Topstukweek Dufay in mei 2022. In Secular Psalms vertaalt Douglas Dufays muziek naar een hedendaagse context, geruggesteund door een internationale selectie topmuzikanten. Douglas’ moderne liturgie wordt eveneens gevoed door de coronapandemie én de Black Lives Matter-beweging. Verleden en heden vloeien opnieuw magisch samen, alsof Douglas inzage had in ons seizoensthema. 

Jonger dan 26?

Dan kan je deze wonderlijke avond beleven voor slechts € 7! Boek snel want de voorraad tickets aan dit tarief is beperkt.

Voorstellingen bij dit artikel

Jazz Brugge Special

Double bill: Donder & Apeland: Het Verdriet + Dave Douglas: Secular Psalms