Ontevreden met zijn carrièreswitch, krompen Berlioz’ ouders zijn financiële toelage in. Hij leefde een bohemienbestaan, met steeds schulden boven het hoofd. Maar die zorgen verbleekten bij de artistieke ontdekkingen die hij in de late jaren 1820 deed. Hij werd verliefd op de toneelstukken van Shakespeare en op de Ierse Harriet Smithson die ze acteerde in het Théâtre de l’Odéon. Hij las Goethes Faust en ontdekte de symfonieën van Beethoven. Het ontketende een wervelwind aan ideeën die Berlioz in zijn eigen composities probeerde om te zetten. 1830 werd zijn doorbraakjaar: hij kon zijn eigenzinnige Symphonie fantasique laten horen aan het Parijse publiek op een van de concerten die hij zelf begon te organiseren. Dat jaar won hij na 4 mislukte pogingen ook de Prix de Rome, de prestigieuze compositieprijs die hem van een vast inkomen voorzag.