Tijdens 2019-2020 kiezen we resoluut voor het persoonlijke en het intieme met een seizoensthema onder de bonte vlag 'Ik ben weer velen'. In een tijd waarin labels nog steeds regeren, stellen we graag een meer caleidoscopische blik op mensen voor.
Johann Sebastian Bach, Iván Fischer, Anne Teresa De Keersmaeker; ik hoef ze je niet meer voor te stellen. Of toch? Wat weet je over hen, voorbij hun meest prominente etiket: componist, dirigent, choreograaf? Hoezeer zou een diepgaandere kennismaking jouw beeld van hen verrijken, herijken zelfs? In een tijd waarin hokjes en labels nog steeds regeren, stellen we graag een meer caleidoscopische blik op mensen voor. Want we zijn weer velen.
Wij zijn allemaal de doorsnede van een hele reeks verzamelingen en connecteren zo met erg uiteenlopende medemensen. De wereld wordt complexer en diverser en ook in onze kijk op de ander moeten we vereenvoudiging tegengaan. We staan het komende seizoen op velerlei wijzen stil bij kunst en identiteit, en stellen daarbij ook de archetypes van het verleden in vraag.
Waar kom je vandaan? is een vraag die voor velen erg moeilijk te beantwoorden is. Vandaag wonen 250 miljoen mensen in een land waarin ze niet geboren zijn. Seizoensdenker Dalilla Hermans bijvoorbeeld. Geboren in Rwanda en geadopteerd door een Belgisch gezin heeft ze een gelaagde blik op thuis. Samen met haar Rwandese zielsverwant, de zangeres Teta Diana, neemt ze ons mee naar haar geboortegrond. Dalilla gaat het komende seizoen in dialoog met artiesten en jongeren; gesprekken die voorbij de human labels gaan. Met Elim Chan praat ze over gender in het dirigentenvak, terwijl Chi-Chi Nwanoku uit de doeken zal doen waarom haar energieke Chineke! Orchestra nog steeds nodig is om meer kansen voor zwarte musici en componisten te creëren.
Muziek en identiteit: een goeie eeuw geleden was het een eenvoudige match: zogenaamde ‘nationale scholen’ werden ingezet om een natie en volk van een eenvormige persoonlijkheid te voorzien. Met componisten als Grieg, Sibelius, Bartók en Rimsky-Korsakov passeren (Top)stukken de revue die uit de folklore putten. Ibsen, de auteur van Peer Gynt, ging volksverhalen van bergbewoners optekenen, Bartók noteerde dan weer de noten van eeuwenoude liederen. Helmut Lachenmann plaatst tegenover zoveel nationale gevoelens een kritische noot met zijn Tanzsuite mit Deutschlandlied en het Berlijnse Solistenensemble Kaleidoskop bezorgt Peer Gynt een stevige update, met ruimte voor andere stemmen. Een cross-over tussen vroeger en nu, tussen volkse wortels en kunst, komen we in dit seizoen wel vaker tegen, van een mix tussen hiphop en hedendaagse dans tot de verwantschap tussen barokmuziek en mediterraanse folksongs.
Identiteit is dan ook nooit voltooid, maar steeds in evolutie. Een frappant voorbeeld is de westerse ud, ook wel luit genoemd. Het was vanuit dat Arabische instrument dat varianten in het westen (de luit) en het verre oosten (de pipa) groeiden en hun eigen traditie opstartten. De ud werd velen.
Vier belangrijke festivals van het Concertgebouw kijken voorbij het visitekaartje. In de Bach Academie gaan we thuis op bezoek bij de familie Bach, staan stil bij de stamboom van Johann Sebastian en gluren in zijn bibliotheek. Huisartiest Vox Luminis plooit de motettenbundel Florilegium Portense open, een meerjarig artistiek onderzoeksproject dat in het festival een doorstart krijgt.
We staan stil bij kunst en identiteit
Curator Needcompany krijgt de sleutels van de Brugse cultuurhuizen tijdens December Dance. Needcompany is weer velen, want achter dit beroemde gezelschap gaan drie makers schuil die – hoewel ze vaak erg verschillend persoonlijk werk maken – één grote familie vormen. En tijdens het Budapest Festival leren we dat Iván Fischer naast een uniek dirigent ook componist is, en een geëngageerd burger. Fischer ontwikkelde een familieconcert voor kinderen met autisme, en schreef een kinderopera met een vaderlijke intuïtie voor wat jonge oren willen horen. Het nieuwe pianofestival Too many keys focust een dag op minimal music. Steve Reich en Philip Glass, uiteraard! Maar ken je ook de zwarte cultcomponist Julius Eastman?
Ook de pluriforme identiteit van Concertgebouw Brugge mag in dit seizoen niet ontbreken. Als het huis de spiegel is van de identiteit, dan staat onze bijzondere Kamermuziekzaal symbool voor de intimiteit die hier telkens weer ontstaat tussen artiest en publiek. Deze Tête-à-têtes tussen de twee belangrijkste stakeholders van de artistieke praktijk staan centraal in een ambitieus kamermuziekfestival in februari: 17 concerten die we elke avond afsluiten in een pop-up lounge op de zesde verdieping, met dat adembenemende uitzicht over Brugge.
Onze thuisstad krijgt trouwens een bijzondere plek in het programma, met een feestprogramma rond de legendarische componist Joseph Ryelandt en een uitgebreid programma met Seizoenscomponist Daan Janssens. In de tweede editie van het festival GOLD staan ook de componisten en muzikale plekken uit de Brugse 15e eeuw vol in de schijnwerpers.
De Concertgebouwfamilie is het komende seizoen weer velen, en we nodigen iedereen uit om deel te nemen en waar mogelijk een actieve rol te spelen. Bouw mee aan de interactieve installatie 100 identity cups van collega Peter De Bruyne of zit mee aan tafel met musici van Anima Eterna Brugge tijdens Dating the artist. Dans mee op het ritme van de choreograaf Serge Aimé Coulibaly in zijn nieuwste voorstelling Kirina en breng (klein) kinderen naar Iedereen Klassiek of Atelier Matinée. Mensen met (bijna) geen stem creëren een afone symfonie tijdens Unfold Bach en jonge curatoren brengen een Topstuk van Grieg naar hun eigen leefwereld. De creatieve duizendpoten van Soundcast formuleren dan weer hun eigen antwoord op het seizoensthema en organiseren drie gesprekken over identiteit die ze uitzenden op hun YouTube-kanaal.
De Seizoenskunstenaar is dit keer – hoe kan het anders – een collage-artiest. Anthony Gerace portretteerde acht mensen uit de Concertgebouw community – artiesten, personeel, publiek – en bewerkte de beelden vervolgens met vintage papier. Zo ontstond een veelkleurige compositie die je uitnodigt voorbij die eerste indruk te kijken.
Het allerlaatste woord is voor Beethoven … Zijn 250e verjaardag wordt zoals het hoort in dit seizoen in alle intimiteit gevierd, met vijf symfonieën in zakformaat, waarbij we in de versie voor twee piano’s van zijn Negende zélf het motto zullen moeten meezingen: Alle Menschen werden Brüder.
Van harte welkom!
Jeroen Vanacker
Artistiek directeur
*‘Ik ben weer velen’ werd ontleend aan het poëtische prentenboek met tekst van Maud Vanhauwaert.
Een concertzaal met wereldvermaarde akoestiek. Een Vlaamse Kunstinstelling in het hart van werelderfgoedstad Brugge. Een huis voor hedendaagse dans. Een architecturaal ankerpunt. Een oord voor (klassieke) muziek, oud, nieuwer, nieuwst. Een hart voor beeldende kunst. Een werkplek en een pleisterplek. Een baken en een wegbereider.
Onze veelzijdigheid is onze kracht. We trekken alle registers open, om niet alleen voor de concertganger, maar voor de bredere maatschappij het verschil te maken. We houden van verdieping, met een seizoensdenker die het centrale thema van alle kanten belicht, met lezingen die je blik openen of ontmoetingen die je koers wijzigen. We spreken niet enkel tot de ratio, maar richten ons ook op het hart, op ontroering of verwondering door die ene melodie, dat ene beeld. Ondernemen zit in ons DNA. Onze zaalhuur bloeit. Organisatoren van congressen, corporate events of privéfeesten kiezen gretig voor een event in een uniek kader. We gaan voor groen en innovatief en zijn ons ten volle bewust van de vele ecologische uitdagingen waar we als cultuurhuis binnen een internationale kunstensector voor staan.
Elke dag geven meer dan 65 mensen – van programmatoren over technici tot communicatiemedewerkers – het beste van zichzelf om jou van kunst te laten genieten. De fotomozaïek hiernaast plakt een gezicht op een bekende naam of een naam op een vertrouwd gezicht. Enkele Concertgebouwmedewerkers vertellen ook over zichtzelf en 2019-2020 in deze video. Samen met vele projectgebonden medewerkers en vrijwilligers vormen we de ziel van een mensgericht, persoonlijk cultuurhuis.
Ook buiten onze terracotta muren vinden we medespelers voor onze projecten, in eigen stad of ver daarbuiten. We zijn een loyale partner in het Brugse culturele veld, sluiten waardevolle allianties met onderwijsinstanties en geven met het OCMW of zorginstellingen vorm aan ons maatschappelijk engagement. Duurzame partnerships met subsidiënten en sponsors verlenen ons de nodige slagkracht om ons publiek en onze artiesten optimaal te ontvangen en te begeesteren.
We spelen met een breed aanbod in op een kleurrijk palet aan smaken en voorkeuren maar willen evenzeer verborgen interesses prikkelen. Onze website, nieuwsbrieven, magazines en programmaboekjes bevatten tal van suggesties voor wie op ontdekking wil of net meer van hetzelfde zoekt. We reiken ook graag de hand aan publiek dat niet altijd even snel de weg vindt naar ons open huis. Jongeren, mensen in armoede of personen met een beperking: we doen er alles aan om hen deelgenoot te maken van ons programma. De jongste generatie voelt zich hier intussen goed thuis, al beloofden we met de ondertekening van het Familiemanifest in maart dat we de komende jaren volop ons best blijven doen om van het Concertgebouw een warme plek te maken voor kinderen en hun families. Het Concertgebouw geeft vleugels aan artiesten. We bieden hen ruimte om te repeteren of te creëren. Voor vijf muziek- en dansgezelschappen zijn we haast letterlijk een thuis. Onze huisartiesten strijken graag en vaak bij ons neer.
Dit Concertgebouwseizoen wordt een ode aan de veelheid, in ons programma maar vooral in jezelf. Op een seizoen dat even gelaagd en kleurrijk is als onze bewoners en bezoekers!
Katrien Van Eeckhoutte
Algemeen directeur