Seizoen 20-21
Op het moment dat ons nieuwe seizoensprogramma uitkwam, was de wereld in de ban van het coronavirus: rondreizend erfelijk materiaal dat de mens bedreigt. Een seizoen rond biodiversiteit op een moment als dit brengt actuele bedreigingen voor alle levensvormen samen. Parallelle gevoelens passeren de revue: angst, engagement, solidariteit en hoop.
2019 was het jaar waarin jongeren de wereld tot de orde riepen, het jaar waarin TIME magazine Greta Thunberg tot Person of the Year verkoos. De uitdagingen op het vlak van de klimaatverandering, milieuvervuiling en het verlies van biodiversiteit zijn huizenhoog. Wetenschappelijke onderzoeksresultaten lijken de mensheid slechts gedeeltelijk te beroeren en daarom is er meer nodig om de gemoederen wat hoger te doen oplopen en actie uit te lokken. Ook een kunstinstelling kan daar op haar eigen manier een verantwoordelijkheid opnemen. We zetten het seizoen 20-21 dan ook in het teken van de biodiversiteit. Hiermee ondersteunen we een belangrijk momentum: in oktober 2020 worden de nieuwe ambities richting 2030 bepaald op de Biodiversity Conference van de Verenigde Naties in het Chinese Kunming. Alles draait daarbij om bescherming. Het speerpunt in de ambities van de VN voor het nieuwe decennium is de protectie van 30% van het aarde- en oceaanoppervlak.
Ook klimaatverandering - trouwens de belangrijkste oorzaak van de biodiversiteitscrisis - vergt een breed draagvlak om politieke moed te faciliteren. En daarvoor is er meer nodig dan facts & figures.
In zijn recente boek Zingeving in ecologie wijst professor en trouwe Concertgebouwbezoeker Hendrik Opdebeeck ons op het laatste interview van Vlaanderens bekendste filosoof Etienne Vermeersch. Rationaliteit en logica zijn voor Vermeersch altijd de hoekstenen geweest van een analyse van en uitweg uit de ecologische crisis. Aan het einde van zijn leven kwam Vermeersch echter ook op voor empathie als essentieel complement. Empathie voor de volgende generaties kan de hefboom zijn voor voortschrijdend inzicht en verantwoordelijkheidsgevoel. Hendrik Opdebeeck omschrijft mededogen en matigheid als de broodnodige deugden voor de aanpak van onze ecologische crisis.
Filosofe Alicja Gescinska was in het seizoen 17-18 seizoensdenker van het Concertgebouw. Ze schreef in die periode het boek Thuis in muziek. Een oefening in menselijkheid. Daarin beschrijft ze wat muziek kan betekenen op moreel vlak en citeert ze de Franse filosoof Vladimir Jankélévitch, die schreef over le désarmement des coeurs: hoe muziek onze harten ontwapent en een oefening is in empathie. Muziek is inleven en meeleven, en wie kan meeleven, kan ook beter samenleven. Het Concertgebouw wil dit seizoen dan ook opnieuw net dát bereiken: met muziek, dans en andere kunsten zowel hoop als urgentie verspreiden onder de ruime achterban.
Kunstenaars zijn al eeuwenlang gefascineerd door de vele vormen, kleuren en geluiden in de natuur. Deze bewondering gaf aanleiding tot talloze muzikale of beeldende kunstwerken die de schitterende explosie van het leven in al zijn varianten vatten. We laven ons in het komende seizoen aan deze overvloedige bron. Er zijn Topstukweken rond Haydns Die Schöpfung, Mahlers Symfonie nr.3 of Debussy’s La mer. En met de reeks Birdsong bundelen we composities van vroeger tot vandaag, van Janequins Le chant des oyseaulx uit de renaissance, over barokke aria’s en romantische symfonieën: stuk voor stuk werken waar de vogelzang de melodieën dicteert. Of wat te denken van het festival Beat it!? Percussie in vele gedaantes met een enorme variatie aan gehanteerde materialen: water, hout, glas, huid, textiel, metaal … een goedgevulde speeltuin van klankkleuren voor componisten en muzikanten wier leuze is: daar zit muziek in!
Dit onschuldige ‘gebruik’ van de natuur als muze staat in schril contrast met de situatie waarin we nu verzeild zijn geraakt; het antropoceen, dat tijdvak waarin de mens is doorgedrongen tot in de poriën van de aarde en met zijn gedrag een enorme impact heeft op deze planeet. Heel wat kunstenaars vragen hier het komende seizoen aandacht voor: dichter Frederik Lucien De Laere en componiste Gabriela Smith nemen allebei uitgestorven diersoorten als vertrekpunt voor hun werk. Arne Deforce maakt een statement over de plastic soup. De ecologische componist par excellence John Luther Adams staat in zijn Become Ocean stil bij de stijgende zeespiegel terwijl filmmaker Thierry De Mey een choreografie van Anne Teresa De Keersmaeker in beeld bracht in het uitgedroogde Aralmeer. En klankkunstenaar Stijn Demeulenaere onderzoekt dan weer hoe het geluid zich voortplant in de veranderende Noordzee.
Bij zoveel tegenstellingen tussen mens en natuur toont seizoensdenker Hans Van Dyck ons de weg. De bioloog laat in enkele lezingen zijn licht schijnen over het veelvormige leven en houdt een pleidooi voor een holistische visie op mens en natuur: alle levensvormen vormen één ecosysteem, zonder hiërarchie. We kunnen niet alleen veel van planten en dieren leren – bio mimicry, waarbij wetenschappers, kunstenaars en ontwerpers zich laten inspireren door modellen uit de natuur –, we lijken er zelfs op. Dierenfabels, waarin de dieren spreken en vaak menselijke eigenschappen worden toegedicht, zijn zo oud als de straat. We wijden er een hele happening aan, met een bewerking van een middeleeuws Arabisch verhaal door Rachida Lamrabet, met de fabelachtige Toon Tellegen én verse verhalen van Brugse ontmoetingen tussen mens en dier. De relatie tussen mens en plant staat dan weer centraal in het werk van de Zwitser Mario Del Curto, die onder meer foto’s maakte van de zadenbank in Sint-Petersburg.
De beelden voor de seizoensbrochure zijn gemaakt door de Franse seizoenskunstenaar Aline Héau, die zich focust op cyanotypie, een van de vroegste vormen van fotografie. De Engelse Anna Atkins gebruikte deze techniek al in de vroege 19e eeuw om planten in beeld te brengen. Aline Héau verwijst met haar blauwdrukken naar de aloude neiging van de (westerse) mens om de natuur te vangen in lijstjes: of het nu een herbarium of een encyclopedie is: we scheppen orde in de chaos met een overzicht van alle soorten. Het inspireerde ons om een paar integrale uitvoeringen te plannen: Messiaens Catalogue d’oiseaux, Bachs Wohltemperirte Clavier en Beethovens 16 Strijkkwartetten: drie kansen om je te verdiepen in de biotoop van een componist.
Alomtegenwoordig in het komende jaar is seizoenscomponist Wim Henderickx. Hij wordt geïnspireerd door de natuur als een spirituele kracht en laat heel wat staaltjes van zijn kunnen zien, van de nieuwe productie Songs of Nature tot een nieuw celloconcerto en een groot stadsproject.
De stad wordt steeds meer ons ‘speelterrein’, door de samenwerking met vele partners. Denk aan een nieuwe Jazz Brugge met KAAP of de alliantie Dans in Brugge. Vanaf dit seizoen wint die intense samenwerking tussen Cultuurcentrum Brugge, KAAP en het Concertgebouw nog heel wat aan zichtbaarheid, met als jaarlijkse hoogtepunt het vernieuwde December Dance boordevol nieuwe danscreaties.
Een ander bolwerk van creatie is het festival All Arias. Muziektheater voor de 21e eeuw, in samenwerking met collega’s uit Vlaanderen én een stevige Brugse poot. Centrale artiest Bushra El-Turk inspireert ons om projecten te presenteren waarin de stemlozen een stem krijgen. Zelf staat ze in voor een nieuwe opera en voor de zevende en laatste compositie voor onze Angel Series.
Het ecosysteem Concertgebouw draait het komende seizoen weer op volle toeren, van trappelend talent zoals de jongerenproductie van fABULEUS met Brussels Philharmonic, tot de jubilerende huisartiesten Lionel Meunier (Vox Luminis, 40-stemmige muziek voor zijn 40e verjaardag) en Jos van Immerseel (Anima Eterna Brugge, Beethovens klaviermuziek voor zijn 75e verjaardag).
Een ode aan de biodiversiteit is voor de kunstenaar een kleine stap, de ontdekking van en de zorg voor het leven is hun tweede natuur. Laat ons dit het komende seizoen weer samen vieren en kom uit je kot!
— Jeroen Vanacker, artistiek directeur
Programma 20-21
Het meest recente programma vind je steeds op onze website in de programmalijst.
We nemen de aanpassingen van de komende periodes steeds op in onze maandelijkse nieuwsbrieven dus hou je mailbox in de gaten! Ben je nog niet ingeschreven op onze nieuwsbrief? Dat kan helemaal onderaan deze pagina.
Brochure 20-21
LET OP: deze brochure bevat verouderde info
Wens je een gedrukt exemplaar? Heb je de brochure nog niet ontvangen voor vrijdag 22/05?
- Contacteer info@concertgebouw.be.
- Vanaf 18 mei kan je ook terug terecht bij In & Uit.
Lees de online versie van de brochure
Online seizoenspresentatie
Op het moment dat ons nieuwe seizoensprogramma uitkomt, krabbelt de wereld stilletjesaan terug recht na enkele zware maanden. Is het dan wel passend om vooruit te kijken, en te dromen van concerten en dansvoorstellingen? Ja, vinden wij. Enerzijds geloven we dat ‘verlangen naar’ zuurstof kan geven aan deze stille dagen. Anderzijds willen we jou het volledige verhaal vertellen waaraan zovele collega’s en partners twee jaar lang schreven. Dat verhaal verpakten we in een brochure en een website maar ook in geanimeerde en huisgemaakte video’s op een stevig gevulde ontdekken-pagina.