Vijf topstukken uit de muziekgeschiedenis

Klassieke muziek die iedereen één keer in zijn of haar leven live zou moeten horen. Ook al ken je weinig van klassieke muziek. Dat is het idee achter de vijf topstukken die Concertgebouw Brugge vanaf dit seizoen presenteert. Artistiek directeur Jeroen Vanacker liep al enkele jaren met het idee rond, en voert het nu ook uit.

‘Als er grote overzichtstentoonstellingen zijn van beeldende kunstenaars als Rothko of Jeroen Bosch, willen alle mensen die iet of wat in kunst zijn geïnteresseerd, die expo bezoeken. Terecht: een kunstwerk in het echt aanschouwen is nog iets anders dan een prent in een boek en je moet je kans grijpen wanneer de mogelijkheid zich voordoet’, steekt Jeroen van wal. ‘Voor klassieke muziek geldt eigenlijk hetzelfde. Je kan muziek ontdekken op de radio, online of op cd. Maar een compositie komt pas echt tot leven
als die live wordt uitgevoerd, en wanneer rasechte meesterwerken langskomen, dan moet je erbij zijn. De topstukken – één per eeuw – zijn als het ware een bucket list voor klassieke muziek.’

De vijf topstukken zijn dus de perfecte manier om kennis te maken met de uitvoering van klassieke muziek, en ook het Concertgebouw te leren kennen. Maar wie de website of de brochure bekijkt, zal zien dat er sprake is van vijf topstuk-weken. Jeroen Vanacker:
‘Enerzijds willen we mensen die niet meteen een band hebben met klassieke muziek een introductie aanbieden, hen gidsen doorheen die illustere muziekgeschiedenis. 

Maar daarnaast willen we onze vaste bezoekers, die al eens vaker een klassiek concert meepikken, meenemen IN het werk, en zo een meer intense luisterervaring bezorgen. Toen Iván Fischer afgelopen seizoen voor een uitvoering eerst een meeslepende uitleg gaf met live muziekfragmenten, reageerde het publiek dolenthousiast: nú hadden ze het begrepen! Dat is maar één manier om een meesterwerk eerst te ontrafelen, zodat het luisteren daarna zoveel intenser wordt.’

Aan elke topstuk-uitvoering gaat dus een week van extra concerten, lezingen en ook workshops vooraf. ‘We kiezen voor verdieping én verbreding, in samenwerking met heel wat partners, zoals Musica, CERA, Davidsfonds, Europacollege, Musea Brugge enzovoort. Klassieke formules zoals een lezing of een lecture-performance komen naast bijzondere participatieprojecten te staan waarbij erg diverse doelgroepen worden betrokken. Zo laten we een groep dove kinderen muziek maken en opvoeren, als we werken rond de Negende symfonie van Beethoven. Toen Beethoven die schreef, was hij zelf helemaal doof. Of we vragen onze seizoenscomponist om een klassieke compositie te arrangeren en het werk daarna in de Brugse binnenstad op een 10-tal plekken met jonge en oudere amateurkunstenaars te hercreëren, zoals met de Missa de Sancto Donatiano. Dat is een werk dat 500 jaar oud is, en speciaal voor de begrafenis van Donaas de Moor in de Brugse Sint-Jakobskerk werd geschreven, het wordt een hoogtepunt van ons nieuwe polyfoniefestival GOLD. En als het even kan, brengen we die topstukken ook dicht bij de wereld vandaag. De mis van ‘onze Brugse’ Obrecht is daar een voorbeeld van, maar evengoed de week rond het War Requiem van Benjamin Britten. Voor het eerst in ons land opgevoerd 50 jaar geleden in Ieper, als herdenking van de slag bij Passendaele. Het Concertgebouw brengt dit meeslepende monument opnieuw, 100 jaar na die verwoestende oorlog, met steun van de Provincie West-Vlaanderen én confronteert het werk met denkers en jonge artiesten van nu.’

De topstukweken zijn een opvallende nieuwkomer voor seizoen 2017-2018, en een nieuwe lijn die het Concertgebouw de komende vijf jaar wil uitzetten, met elk seizoen vijf topstukken uit vijf verschillende eeuwen.

— Mieke Dumont