Dit seizoen komt de Italiaanse grootmeester Giovanni Antonini twee keer naar Brugge. We hadden een kort gesprek met hem: over Brugge en het Concertgebouw, over de twee projecten die op stapel staan, en over de gevolgen van de covid-crisis voor het concertleven.
Giovanni Antonini, binnenkort kom je naar Brugge. Wat betekent deze stad voor jou?
Brugge is een erg artistieke stad. Er leeft een kunstzinnige sensitiviteit die mij, als Italiaan, erg aanspreekt. Het helpt ook wel dat ik als jonge muzikant vaak in Brugge kwam spelen met Il Giardino Armonico. We kregen er een podium om onze nieuwe benadering van de Italiaanse muziek – met Vivaldi voorop – aan het publiek te laten horen. Het is dus echt zo dat een deel van mijn muzikale wortels in Brugge ligt.
Hoe ervaar je het Concertgebouw? Een inspirerende omgeving?
Sowieso is de grote zaal van het Concertgebouw een uitstekende plek om te musiceren, met een zeer goede akoestiek. Toch is voor mij niet zozeer de ruimte waarin we spelen van belang, maar meer het publiek – in Brugge altijd enthousiast – en de mensen die in het Concertgebouw werken. Het zijn zij die ons een musiceerervaring bezorgen. In Brugge wordt die ervaring gemaximaliseerd. Dus hoe inspirerend deze of die concertzaal ook mag zijn, zonder de mensen die er werken en zonder het publiek zou het allemaal
niet zo veel betekenen …
En hoe zou je dat enthousiaste Brugse publiek voorbereiden op je programma met muziek van Locatelli en Vivaldi? Tegenover Vivaldi zal de naam Locatelli bij velen wat minder vertrouwd klinken.
Hij is inderdaad minder bekend dan Vivaldi. Het is de moeite waard om daar iets aan te doen. Locatelli moet een ongelofelijk virtuoze violist zijn geweest. Zijn vioolconcerti zijn hun tijd ver vooruit. Om dat te laten horen, werken we opnieuw samen met Isabelle Faust. Isabelle kan veel soorten muziek aan, en ze combineert een grote stilistische kennis met fijn artistiek inzicht. Zij kan dus recht doen aan Locatelli’s sterke verhaal. Locatelli is ook echt een bijzondere componist. Wat hij in het concerto grosso Il Pianto d’Arianna doet: dat is echt uniek. Hij maakte er een soort symfonisch gedicht van. Zo beeldend, zo creatief. Ook daarmee is hij vooruit op de muziekgeschiedenis. Dus Locatelli? Een heel belangrijke schakel in de geschiedenis van de vioolmuziek.
Je komt ook ons huisorkest Anima Eterna Brugge dirigeren. Niet voor het eerst, niet voor het laatst?
Inderdaad: tijdens de covid-crisis werkten we al eens samen, en het smaakte beslist naar meer. Dat krijgt alvast vorm in januari, wanneer we ons op muziek van Mozart, Schubert en Rossini toeleggen. Ik wou vooral de Italiaanse toets in de muziek van deze heren belichten. Voor Rossini ligt dat voor de hand, en Mozart maakte natuurlijk Italiaanse opera’s, maar voor een ‘Italiaanse’ Schubert moet je wat dieper graven. Met de Ouverture ‘in Italiaanse stijl’ zit het goed: daar zit flink wat Rossini in. Overigens wou Schuberts leraar Salieri zijn pupil graag in de richting van de Italiaanse opera duwen, maar misschien gelukkig voor ons is dat niet gelukt. Het zou een heel andere Schubert zijn geworden.
Met zo’n repertoire kom je dan wel in de 19e eeuw terecht. Vraagt dat van jou, als specialist barok, een andere artistieke aanpak?
Niet echt, want ik zie een grote continuïteit, een fil rouge. Monteverdi, Vivaldi, Händel zelfs, Rossini, Bellini, Donizetti: ik zie een ononderbroken lijn ‘Italiaanse stijl’. Ik kijk ernaar uit om met Anima Eterna de Italiaanse ziel in de muziek van vooral de eerste helft van de 19e eeuw af te tasten. In een volgend project zouden we bijvoorbeeld naar Mendelssohn kunnen kijken …
Goed dat we weer plannen kunnen maken. Dat was even anders. Nu lijkt het alsof een deel van het publiek het comfort van het onlineconcert prefereert boven het live beleven van een concert. Hoe kijk jij naar dat fenomeen?
Wel, ik denk dat het live concert een van de laatste echte belevingen vormt in onze samenleving. Alles lijkt alsmaar virtueler te worden, en dan is het een verademing om naar een concert te gaan waar muzikanten live voor je spelen. Zelfs het feit dat ze fouten maken, drukt je met je neus op de feiten: een concert meemaken, dat is leven in het hier en nu!
— Hendrik Vanden Abeele