Nieuw pianofestival Too many keys
In vogelvlucht zitten er 970 luttele meters tussen het Concertgebouw en het Cactus Muziekcentrum. Dat het zes jaar moest duren alvorens de twee organisaties hun muzikale paletten weer kunnen mengen, is bijna zonde te noemen. Maar laat ons die vernieuwde samenwerking vooral door een roze bril bekijken. Tijdens Too many keys staat de piano centraal, en alle klanken en kleuren die uit de zwart-witte toetsen kunnen getoverd worden. Artistiek coördinatoren en samenstellers van het Too many keys-programma Felix Van de Loock (Cactus) en Jan De Moor (Concertgebouw) blikken met wat blozen vooruit.
Piano & samenwerking centraal
Dat we zes jaar na More Music opnieuw de krachten bundelen, moet toch betekenen dat er een wederzijdse aantrekkingskracht is?
Jan: Zeker! Deze samenwerking biedt kansen om andere artiesten voor te stellen, in een programma dat net buiten het Concertgebouw-speelveld valt, en ik vermoed ook net buiten dat van Cactus. We kunnen door die samensmelting van verschillende artistieke invullingen iets unieks presenteren.
Felix: Wij kijken er uiteraard ook naar uit om weer in de prachtige zalen van het Concertgebouw te mogen ‘werken’. Voor een festival dat draait rond de piano – toch een luisterinstrument
bij uitstek – kan ik mij weinig betere locaties voorstellen dan jullie gebouw met die fenomenale akoestiek.
Hoe vlot loopt dat praktisch, samen een festivalprogramma opstellen? Vullen jullie elkaar goed aan?
Felix: Ik vond het een heel boeiend proces omdat je merkt dat we een verschillende manier van aanpakken en beoordelen hebben. Jan heeft een enorme kennis en academische achtergrond. Ik ben absoluut niet klassiek geschoold maar beslis op basis van buikgevoel. Als we dan samen op dezelfde dingen uitkomen, vind ik dat extra waardevol.
Jan: Het is heel fijn om uitgedaagd te worden en andere artiesten te leren kennen, maar evenzeer om Felix te overtuigen van muzikanten die hij niet of minder goed kent. Het is een evenwicht vinden natuurlijk, tussen grote namen en nieuwe ontdekkingen die de nieuwsgierigheid kunnen prikkelen, en ook tussen de verschillende ’huisstijlen’. Sowieso stellen we allebei de artistieke kwaliteit voorop, en dat blijft toch de essentie.
Felix: Wat me opviel, is ook dat we elkaar dingen leren kennen die uiteindelijk heel dicht bij elkaar blijken te liggen. Wij hebben wel een traditie in wat bij ons vaak ‘neoklassiek’ of ‘contemporary classical’ wordt genoemd. Ik leerde van Jan dat dit in de klassieke wereld soms een beetje een beladen term is (lacht). Ik vind het heel fijn dat een huis als het Concertgebouw zich weer voor ons openstelt met Too many keys en hoop absoluut dat we hierop verder kunnen bouwen in de toekomst.
‘Het festival biedt een combinatie van artiesten die je nergens anders zal vinden. Er zullen voor iedereen fijne ontdekkingen te rapen vallen.’
Jan De Moor, artistiek coördinator (nieuwe) klassieke muziek Concertgebouw Brugge
‘Precies het weghalen van alle mogelijke tussenschotten vind ik zo waardevol aan dit festival.’
Felix Van de Loock, artistiek coördinator Cactus Muziekcentrum
In Too many keys staat de piano centraal. Voor jullie zijn er kennelijk nooit genoeg keys?
Jan: De piano is een universeel en toegankelijk instrument dat in bijna elk genre zijn plek kent, maar het wordt tegelijk op zo veel verschillende manieren bespeeld en ingezet. Het is een instrument dat solo bijzonder
veel kan, van zeer intiem tot heel overweldigend, én een instrument dat ook toelaat om experimenteel te bespelen – in de snaren, door toevoeging van effecten en elektronica …
Felix: Ik vind het een fascinerend instrument omdat het zo zelfstandig is. Het kan boeien zonder begeleiding van zang of andere instrumenten en is inderdaad enorm veelzijdig. Zeker wanneer er out of the box gedacht wordt, zoals bij Hauschka met zijn ‘prepared piano’. Dan merk je dat de mogelijkheden eindeloos zijn.
En vanwaar dan specifiek de keuze voor minimal and unbound piano? Waaraan mag het publiek zich verwachten?
Felix: Het idee van minimal was echt van bij de start het uitgangspunt.
Jan: Klopt. Het is een ‘genre’ dat een heel breed publiek kan bekoren, maar ook heel divers kan worden ingevuld. Er is bijvoorbeeld de minimal music van grootmeesters als Reich, Riley en Glass, maar ook die van Julius Eastman, die haar inspiratie vond in traditionele muziek van andere en oudere culturen. Maar ook in de elektronische muziek – denk aan techno of ambient – heb je die minimal stroming. Ook de trance die die muziek teweegbrengt, is een gemeenschappelijke factor in de vele invullingen van de term. Wij zijn op zoek gegaan naar muzikanten die een spannende, vernieuwende toets geven aan het genre van minimal piano. Wat hen ook verbindt: ze laten allemaal een muzikale geschiedenis doorklinken in hun werk én ze laten je loskomen van tijd en ruimte.
Felix: Ik ben blij dat we behalve op minimal ook sterk inzetten op unbound piano. Dit is geen geijkte term maar hij draagt voor mij de belofte in zich van avontuur, experiment en ook een klein beetje punk. Voor mij is het toch belangrijk dat het geen ‘indommel-avond’ wordt, maar dat we kunnen verrassen en uitdagen, en dan weer zalven en betoveren. Met de samenstelling van het programma van deze eerste Too many keys zij we hier naar mijn gevoel absoluut in geslaagd.
Wat is niet te versmaden voor het Cactus-publiek in dit programma? En waarom mag het Concertgebouw-publiek dit niet missen?
Felix: Ik vind eigenlijk dat we de opdeling tussen onze publieken moeten loslaten en gaan voor één Too many keys-publiek. Precies het weghalen van alle mogelijke tussenschotten
vind ik zo waardevol aan dit festival.
Jan: Het festival biedt – net door de samenwerking met Cactus – een combinatie van artiesten die je nergens anders zal vinden. We moeten inderdaad niet gaan opdelen. Wat voor de ene zal voelen als thuiskomen, zal voor de andere net uitdagend klinken. Hoe interessant is dat! Er zullen voor iedereen fijne ontdekkingen te rapen vallen, niet in het minst het concert met levende legende Alvin Curran en Daan Vandewalle. Het publiek zal tijdens de uitvoering van Currans Era Ora meegenomen worden in een immense, traag opbouwende, repetitieve klankenmassa die uitmondt in een klankexplosie
die je maar zelden meemaakt.
Hebben jullie nog persoonlijke favorieten? Naar wie kijken jullie (stiekem) het meeste uit?
Jan: Ik wil natuurlijk alles zien en horen, maar ik ben toch heel benieuwd naar Helena Basilova en haar interpretaties van het werk van Ryuichi Sakamoto. Ze neemt ons mee op een onvergetelijke trip in een herkenbare, maar tegelijkertijd bevreemdende muziektaal. En dat doet ze niet enkel via de kleurenrijkdom van de piano, maar ook met synthesizers die extra tinten gaan toevoegen. Dit wordt een fantastisch eerbetoon
aan een ontzettend succesvolle en eigenzinnige muzikant-componist.
Felix: Zelf kijk ik het meeste uit naar headliner Hauschka omdat hij echt een ‘spektakelpianist’ is, en dat bedoel ik heel positief. Hem live ‘onmogelijke’ dingen zien en horen doen met zijn instrument, is voor mij het toppunt van creativiteit. Wat mij fascineert in muziek is lang niet enkel virtuositeit, maar ook inventiviteit en verrassing. Hauschka bezit al die kwaliteiten. Toen Jan Helena Basilova voorstelde, had ik nog nooit van haar gehoord. Sinds ik op een herfstige middag eens ben gaan uitwaaien met haar Sakamoto-eerbetoon in mijn oren, ben ik evenwel helemaal verkocht.
za 17 mei 2025 / 19.00
Too many keys
Festival for minimal and unbound piano
