Beesten in de bergen
Choreograaf Damien Jalet zoekt in ‘YAMA’ een evenwicht tussen mens en natuur
Toen in 2014 The Scottish Dance Theatre aan Damien Jalet vroeg om voor hen ‘YAMA’ (Japans voor berg) te maken, ging hij de uitdaging aan. In zijn bagage stak de wondermooie muziek van Winter Family en de kostuums van de Belgische ontwerper Jean Paul Lespagnard. In zijn creatieproces ging Jalet op zoek naar de rituelen van de Yamabushi, Japanse monniken die geloven dat de berg een baarmoeder is waar je uit komt als je geboren wordt, maar ook in terugkeert wanneer je sterft.
Bij aanvang van YAMA lijkt er een mysterieuze sfeer over de zaal te glijden. Het lijkt wel of iemand op het podium een baarmoeder wil doorprikken. Plots gaat het weg, het licht gaat aan en daar staat een veelhoekig platform met een gat in het midden. Wat volgt zijn twee voeten die er uit komen en daarna nog meer voeten en benen. Voor je het weet ligt het platform vol dansers. Met hun lange haren lijken het wel dieren. Soms vormen drie dansers één groot wezen en soms zijn ze alleen, een wezen op zich. De lange haren – echt paardenhaar – werken aanstekelijk. Even lijk je ondergedompeld in een mythische wereld.
Dat eerste stukje duurt me iets te lang, gaat na een tijd vervelen. Steengoeie dans, dat niet. Gewoon te lang.
Maar dan begint de voorstelling op dreef te komen. Op verschillende muzikale accenten transformeert de groep dansers tot één groot beest. Dat is wat mijn verbeelding toch veronderstelt. Tot het beest uiteenvalt en er weer tien bosjes haar op scène dansen. Elk doet zijn pak aan en de de manen gaan af. Een moment van rouw. Voor het eerst in de voorstelling staan de dansers recht en lijken ze op mensen.
De muziek valt weg en maakt plaats voor ademkreten die de bewegingen van de dansers een extra impuls geven. Dat maakt het heel intens. Was het eerste deel nog traag en mysterieus, nu worden de bewegingen krachtig en snel. Daar hou ik van.
In dat stevige ritme vallen de dansers terug in het gat, verdwijnen ze van de scène. Is dit het sterven of de terugkeer naar de baarmoeder? Twee dansers blijven over, een kort duet en … Black-out.
Na het bloemenmoment gaat Fleur Darkin, artistiek directeur van het Scottish Dance Theatre, de scène op. Een boeketje voor drie dansers, want zij speelden vandaag hun laatste voorstelling voor het Huis. Het geeft een extra dimensie wanneer je merkt dat de dansers hier hun hart en ziel hebben in gestoken.
Deze voorstelling was werkelijk adembenemend. Bedankt, Jalet.
Manu van Acker,
Soundcaster Concertgbouw Brugge
